12 giờ trưa ngày 27 tháng bảy năm 1861, Bên bờ một bãi sông khá bí mật tại Phước Long hà chiến hạm Lumière đang neo đậu nơi này. Nhưng trên chiến hạm không phải là quân pháp hùng hổ nữa mà tất cả là quân Đại Nam đang lăm lăm súng trong tay. Một loạt mười người tù binh Pháp được theo thuyền nhỏ mà áp giải vào bờ. Họ sẽ theo đường nhỏ mà bị áp giải vào quân doanh tân kinh quân trong rừng. Các khẩu pháo 2 pound cũng bị tháo gỡ hết và vận chuyển lên bờ, kèm theo đó là phần lớn thuốc súng cộng đạn pháo 2 pound.
Tren thuyền lúc này chỉ còn lại tên phiên dịch việt gian cùng tổ thợ máy điều khiển tiểu hạm Lumière. Tât nhiên còn có một tên lái tàu, Tất cả đều bị các chiến sĩ Đại Nam nhìn chăm chăm theo dõi.
Một giờ chiều ngày 27. Một chiệc thuyền nhỏ từ thượng du sông Phước Long lao vù vù về phía bến sông bí mật của tân Kinh quân. Khi đến gần thì chiếc tiểu thuyền này vôi vã phát lên lá cờ vàng với chấp đỏ đặc chưng của quân Đại Nam.
- Bẩm nhị vị tướng quân. Quân ta tại cách Trấn Biên ngoài 40 dặm phía Đông Nam trên sông Phước Long đã dụ địch thành công và chiếm được chiến hạm Gà tơ của chúng. Quân địch bị giết bốn mươi mốt người bắt tù binh 35 người. Quân ta tử trận năm bảy người bị thương ba táp người. Toàn bộ chiến hạm Gà Tơ hoàn hảo đang xuôi dòng tiến về nơi đây.
Hoàng Diệu mặt mày tươi như hoa nở, ông vuốt chòm râu ngắn tũn mà cười khà khà.
- Tốt tốt tốt… Có thêm một chiếc chiến hạm hiện đại rồi. Cơ mà lũ mọi tây này đặt tên chiến Hạm quá sức hại người đi. Gà Tơ gì chứ, ít ra cũng phải đặt là Thiên Kê mới uy mãnh.
- Khụ Khụ tướng quân, chiến hạm này tên Gagner, có nghĩa là chiến thắng ạ.
Tên hán gian phiên dịch được tha chết đang đứng ở một bên xum xoe. Quân Đại Nam không biết điều khiển chiến hạm kiểu mới này thế nên Hoàng Diệu phải sử dụng đội thợ máy mười lăm người của Pháp, do vậy ông cần tên phiên dịch này.
- Khục.. khục.. khục…
Nghe tên phiên dịch giải thích cả hai người Hoàng Diệu cùng Trương Định cùng sặc nước trà. Hai vị này sau khi đánh trận không ngờ lại hứng thú bày bàn trà giữ boong thuyền mà đam đạo. Mặc dù trời nắng chang chang như vậy nhưng hai vị vẫn vui. Cơ mà có hẳn cả khoang thuyền mái che đẹp đẽ không ngồi lại ra giữa trời nắng ngồi, sở thích của vị Nho tướng rất là nặng mùi.
- Được rồi ngươi lui xuống…
Hoàng Diệu ra lệnh cho tên binh sĩ truyền tin kia lui xuống, còn mình thì vẫn nhâm nhi chén nước trà.
- Chúc mừng tướng quân. Trương mỗ bội phục rồi…
- Ha ha cùng mừng cùng mừng…. Hoàng Diệu râu cũng vểnh ngược lên rồi, lúc này mà tỏ ra khiêm tốn thì hơi quá giả tạo.
Hóa ra khẩu vị của vị nho tướng Hoàng Diệu không nhỏ, những ngày qua ông ta cho theo dõi quy tắc hoạt động của cả bốn chiến hạm Pháp trên sông Phước Long mà tiến hành buông một lưới bắt hết. Năm ngàn binh sĩ có súng trường ông chia ra làm năm đội. Mỗi đội bố trí không khác gì nhau, cũng là cái mánh buôn lậu Á Phiện àm thôi, cũng “ hang ổ” á phiện giả, cũng bố trí mai phục, nói chung là giống nhau hoàn toàn năm vị trí, và cùng ra tay một lúc vào ngày 27. Vốn dĩ phải bố trí năm đội vì chiếc chiến hạm tuần tiễu khu vực Bà Rịa chạy với phạm vi quá rộng nên khó nắm bắt hành tung và cần bố trí hai đội. Còn lại ba đội dành cho ba chiếc tại thượng du vùng Cù Lao Phố, Trấn Biên Hòa và Thủ Dầu châu.
Lúc này đây đã có hai đội thành công rực rỡ và bắt được hai chiếc chiến hạm Pháp. Công lao có thể nói là rực rỡ muôn phần, từ những nhăm 1857 đến này quân Đại Nam toàn là tin thua trận trước quân Pháp là nhiều, thắng trận cũng chỉ là đẩy lui các cuộc tấn công chủ động của quân Pháp mà thôi. Trong các cuộc đẩy lui này thì quân Đại Nam là lấy mạng người lấp vào đấy, thương vong tỉ lệ toàn là 10/1. Nhưng lần này thì khác hẳn, tính cho đến giờ phút này thì quân Đại Nam có thể hoàn toàn thắng trong chiến dịch “Bày Sói”. Thương vong hai bên gần như 1/1 nhưng quân Đại Nam chiến lợi phẩm thu được vô số. Bắt được cả sĩ quan Pháp hàng tươi thóc thật, đến nay đã gọi là đại chiến thắng không thể chối cãi.
Hai giờ chiều ngày 27. Từ thượng nguồn không ngờ lại là hai chiếc chiến hạm hoi nước của Pháp cùng dong duổi mà đi về hướng quân doanh bí mật của tân Kinh quân.
- Khơi bẩm tướng quân, mạt tướng vô năng không thể chiếm chiến hạm một cách toàn vẹn. Quân địch đánh trả quá khốc liệt vì tránh thương vong mạt tướng đành cho ném bộc phá lên boong thuyền khiến cho một cột buồm của Chiến hạm gãy mất. Xin tướng quân thứ tội.
Tên tướng quân hàng ngũ phẩm này tên là Nguyễn Hiệp. Cách đánh của hắn lại là ném bộc phá lên boong thuyền Pháp ép bọn này phải đầu hàng, cuối cùng ra thì một cột buồm của chiến hạm Expédition bị nổ gãy, quân Pháp sợ hãi mà đầu hàng. Quân Đại Nam toàn thắng, trận này Nguyễn Hiệp chỉ huy quân Đại Nam chỉ tổn thất 25 người, là it tổn thất nhất trong các đạo quân.
Hoàng Diệu trầm ngâm một lát rồi nói:
- Người không có tội mà là có công, đợi lát nữa ba quân tề tự mở ra cuộc họp sĩ quan thì ngươi phổ biến cách đánh này.
Hoàng Diệu rất sảng khoái rộng lượng. Hắn không vì thuộc hạ chỉ huy có cánh mà ghen ghét. Cách làm họp sĩ quan sai đó cùng nhau bàn bạc rút ra ưu khuyết điểm cũng là Hoàng Diệu học ra từ Vạn Ninh quân đó.
- Mạt tướng tuân lệnh, mạt tướng cảm ơn tướng quân không phạt.
Nguyễn Khoa không kiêu không nịnh mà tạ ơn Hoàng Diệu sau đó đứng qua một bên.
Trương Định cười cười gật đầu tán thưởng, ông quá hâm mộ Hoàng Diệu có tinh binh, có hãn tướng rồi. Vậy là ba chiếc chiến Hạm gần như không tiêu hao đã vào tay. Tuy rằng một chiếc gãy cột buồm, nhưng đầu máy hơi nước vẫn hoạt động tốt, cộng thêm còn một cột buồm sau không tổn hại nên tất cả vẫn rất tốt sử dụng.
- Hoàng tướng quân, tôi cũng muốn huấn luyện binh sĩ của mình theo cách của tân Kinh quân không biết có được chăng. Tôi biết nếu mình đưa ra đề nghị này quả thật rất không hợp lý nhưng lần này tân Kinh quân thu được gần hai trăm khẩu súng Pháp quốc không biết ngài có thể bán lại cho tôi không?
Nghe thấy đề nghị này của Trương Định các sĩ quan có mặt trên chiến hạm Lumière trợn trừng mắt hổ, đây là chiến lợi phẩm quân tân Kinh lấy máu ra mà đổi về làm sao vị họ Trương này không biết xấu hổ mà đòi hỏi.
Chỉ thấy Hoàng Diệu cười lớn sảng khoái mà đáp.
- Mua bán cái gì? Không khỏi quá thiếu tình nghĩa đi. Tân Kinh quân vào nam chiến đấu nếu không có Tây Uyên nghĩa quân giúp đỡ như tai mắt, lại không có lương thực hỗ trợ từ Tây Uyên đồn điền thì đánh thế nào. Chúng ta tuy hai mà một, số súng, đạn này tôi cấp hết cho các vị. Nhưng cách dùng ra sao thì vẫn phải tra hỏi lũ tù binh của Pháp. Nói cho cùng Tây Kinh quân là quân chuyên nghiệp chỉ nên sử dụng thống nhất một loại súng Bẻ Càng mà thôi. Về mặt huấn luyện thì tôi sẽ cho tướng quân mượn hai tên sĩ quan lành nghề….
Hoàng Diệu trả lời rất gọn gàng. Đồng thời hắn cũng giải thích luôn để đám kiêu binh hãn tướng tân Kinh hiểu. Không có quân dân Nam lỳ giúp thì bọn họ chỉ là cái rắm mà thôi, tuy cái rắm có to một chút nhưng cũng chỉ là rắm không hơn không kém. Thêm vào đó Tây Kinh quân được huấn luyện chuyên nghiệp với súng Bẻ càng ( Kammerlader). Việc trang bị lộn xộn trong một cánh quân chuyên nghiệp là tối kị, thêm vào đó xưởng chế tạo súng Đại Nam tại Huế đã đi vào sản xuất, lại có đơn đặt hàng còn hơn 10 ngàn khẩu súng Bẻ Càng nên Hoàng Diệu không hứng thú với số súng Pháp.
- Cảm ơn tướng quân, cảm ơn các vị sĩ quan, binh sĩ tây Kinh quân thấu hiểu…
Trương Định vội vã chắp tay cảm ơn một vòng. Các sĩ quan tây Kinh cũng ào ào đáp lễ, họ cũng không phải ngu dốt mà không hiểu ý của chủ quan nhà mình.
- Không khách khí, không khách khí.. Tất cả vì một Đại Nam hùng mạnh.
Hoàng Diệu cười ha ha.
Chúng tướng vội vã hô to.
- Tất cả vì một Đại Nam hùng mạnh.
- Vì Đại Nam Hùng mạnh cạn ly… Trương Định cũng sảng khoái hô to
- Trương tướng quân, đây là trà nóng, trà rất nóng đó.
- Khụ Khụ khụ….
Mười lăm giờ ngày 27. Khoái mã hầm hập chạy từ phía đông lao về phía quân doanh tân Kinh quân. Tên thám báo mệt đứ đừ nhưng vẫn bay từ ngựa xuống đất mà ba chân bốn cẳng chạy về phía bến sông rồi lên thuyền nhỏ mà lao lên chiến hạm Lumière.
- Khởi bẩm tướng quân, không tốt rồi chiếc chiến hạm ở Bà Rịa đã chạy thoát mai phục, quân ta tử thương hơn một trăm người trên sông. Lúc này vẫn đang đuổi theo nhưng Thuyền giặc có động cơ hơi nước sợ quân ta không đuổi kịp.
Thật là người tính không bằng trời tính, kế hoạch có kín kẽ đến đâu thì cũng phải do con người đi thực hiện. Hai nhánh quân với hai ngàn người ở hạ lưu sông Phước Long không ngờ thất thủ. Khiến cho chiếc chiến hạm Espérance chạy thoát.
- Chúng chạy ra về hướng Sông Sài Gòn?
Lúc này Quân Pháp đã lập được một căn cứa hải quân tren sông sài gòn với thành phần chính là tiểu hạm và trung hạm cùng một số thuyền đổ bộ cỡ nhỏ. Còn các Đại Hạm của quân Pháp không thể tiến vào sông thì vẫn chỉ neo đâu ngoài khơi vùng biển Gò Công mà thôi. Theo lý ra khi bị tấn công thì việc đầu tiên các chiến hạm của Pháp Phải hướng về phía phía quân cảng trên sông Sài gòn mà quân Pháp vừa thiết lập.
- Không thưa tướng quân, thuyền nhỏ của hai vị tướng quân Liêu, Trấn đã bịt kín hướng ra sông Soài Rạp nên chiếc chiến hạm này bứt về phía Cù Lao Phố.
- Thưa tướng quân đây rõ ràng là chúng muốn tìm cứu viện từ mấy chiếc chiến hạm phía thượng du. Nhưng chúng không biết chúng ta đã chiếm mất. Đây là cơ hội tốt của chúng ta. Chúng ta có tới ba chiến hạm, hoàn toàn có thể dùng để đánh chìm chúng.
Một vị sĩ quan tân kinh quân đứng lên hùng hồn phát biểu, lời nói của hắn không phải không có lý. Hoàng Diệu dứng dậy đi di lại lại suy nghĩ. Nhưng lúc này một vị sĩ quan khác lại đi ra.
- Không nên thưa tướng quân, sách lược của chúng ta là đánh du kích. Thuyền mới thu được từ Pháp quốc có tân tiến nhưng chúng ta chưa thiện dùng. Ngộ lỡ tao ngộ chiến sẽ có thể dẫn đến thiệt hại không tưởng, theo ý của mạt tướng vẫn là nên dùng chiến thuật bày sói, cho thuyền nhỏ từ thượng du lao xuống bao vây.
Lời nói của vị sĩ quan này cũng rất hợp lý. Ba chiến chiến hạm có Đại Bác 8 pound đạn nổ nhưng quân Đại Nam không biết dùng, ép quân pháp bắn thì không tin tưởng. Lớ ngớ mà ăn một quả đại bác từ thuyền địch là chuyện rất không hay. Xem ra kế hoạch bày sói vẫn là lựa chọn tốt hơn.
- Tướng quân, chiến thuật bày sói vẫn hiệu quả hơn….
- Mạt tướng tán đồng dùng bày sói kế hoạch.
Hoàng Diệu vẫn đi đi lại lại trên boong thuyền Lumière mà do dự không quyết khiến cho các sĩ quan sốt ruột không thôi.