Những tảng đá xù xì lát trên mặt mảnh sân trong lâu đài trở nên sạch bong và sáng lấp lánh dưới ánh mặt trời vẫn còn ướt sau trận mưa rào đã lau rửa chúng cả đêm hôm trước.
Anh hề ngồi thừ ra trên một chiếc ghế đặt dưới mái của hàng lan can dài và cau có nhìn chằm chằm xuống mặt sân lấp lánh, anh chàng trầm ngâm nghĩ ngợi. Peppe đang rất bực dọc, một tình trạng hiếm khi gặp ở anh hề vui tính, trừ khi anh chàng có chuyện với thầy Domenico. Anh chàng đã tìm cách khuyên giải công nương Valentina về chuyện nhốt Francesco lại trong phòng chàng như một tù nhân, thế mà cô chủ lại lệnh cho anh hãy dành tâm trí vào những trò hề của mình bằng thái độ gay gắt mà Peppe chưa từng thấy ở nàng. Nhưng anh hề đã bất chấp mệnh lệnh của cô công nương, và làm cho nàng ngạc nhiên hơn nữa khi nói toạc ra rằng anh đã biết thân thế thật của Francesco ngay từ cái ngày đáng nhớ khi họ gặp chàng lần đầu tiên ở Acquasparta. Anh hề còn định nói thêm nữa. Anh đã định kể cho cô chủ biết chuyện Francesco bị trục xuất khỏi Babbiano cũng như thái độ cương quyết từ chối của chàng trước mọi lời mời mọc đưa chàng lên làm Công tước. Anh đã định sẽ làm cho nàng phải mở mắt ra mà thấy rõ rằng nếu Francesco muốn đoạt lấy ngôi Công tước, chàng chẳng cần gì phải hạ mình làm những việc nàng đã cáo buộc. Nhưng cô công nương trẻ đã cắt ngang, và bằng những lời lẽ giận dữ và những cử chỉ dọa dẫm hơn, nàng đuổi anh hề ra ngoài.
Sau đó nàng đi dự khóa lễ sáng, còn anh hề thì ngồi lì dưới hàng hiên, để có thể trút hết cơn bực tức – thực chất là nuôi dưỡng nó – bằng cách ngẫm nghĩ về sự đần độn của đàn bà và sự thâm hiểm của Gonzaga, kẻ mà Peppe tin chắc chính là tác giả của tình hình tồi tệ hiện tại.
Và trong lúc anh chàng ngồi đó – thân hình cong quèo, méo mó trong bộ đồ hề lòe loẹt – một cơn giận không thể kìm được bỗng xâm chiếm lấy anh. Rồi đây họ sẽ ra sao? Không có sự can trường của Bá tước Aquila chống đỡ, đám lính hẳn đã bức cô công nương phải đầu hàng từ một tuần trước đó rồi. Giờ đây, khi bàn tay chỉ huy cứng rắn của chàng không còn nữa, chuyện gì sẽ đến đây?
“Cô ấy có hiểu ra sự điên rồ của mình thì cũng đã quá muộn. Đúng là cách thức của đàn bà,” anh hề tự nhủ. Và, thực sự yêu quý cô chủ của mình, tâm hồn trung thành của Peppe nhói đau trước ý nghĩ đó. Anh cần phải đợi ở đây cho tới khi cô thiếu nữ quay trở về từ buổi cầu kinh, và đến lúc đó cô sẽ phải nghe anh nói – tất cả sẽ phải nghe anh nói. Anh không cho phép mình buông xuôi dễ dàng như vậy. Anh hề còn đang tập trung nghĩ đi nghĩ lại những gì sẽ nói, để với câu nói bất ngờ, đầy ngụ ý đó anh sẽ buộc mọi người phải chú ý, thì một bóng người xuất hiện trên ngưỡng cửa nhà nguyện làm anh chàng giật mình ngẩng lên nhìn. Người đó xuất hiện lặng lẽ bất thình lình như một bóng ma, nhưng bóng ma đó mang vẻ bề ngoài của quý ngài Gonzaga.
Vừa nhìn thấy gã, Peppe như có linh tính mách bảo liền lui lại nấp vào bóng tối, đôi mắt anh không hề bỏ qua vẻ lấm lét đáng ngờ trong hành vi của tay công tử, và chăm chú theo dõi với vẻ háo hức đầy căm ghét. Anh hề nhìn thấy Romeo cẩn thận nhìn quanh, rồi nhón chân khẽ lần xuống các bậc thang, hẳn nhiên để không tiếng bước chân nào của gã vọng vào trong nhà nguyện. Sau đó, chẳng hề ngờ đến sự có mặt của Peppe, gã hối hả băng qua sân, biến mất dưới chiếc cổng vòm dẫn ra khoảng sân ngoài. Và anh hề, không muốn bỏ qua nhất cử nhất động của gã, liền lặng lẽ theo sau.
Trong căn phòng ở tòa tháp Sư Tử, Bá tước Aquila đã trải qua cả đêm không ngủ, cũng bị dằn vặt bởi nỗi lo cho số phận của lâu đài như anh hề, nhưng chàng lại không nghĩ nhiều đến việc mình bị giam cầm là do âm mưu của Gonzaga. Sự có mặt của Zaccaria cho chàng biết rằng cuối cùng hẳn Fanfulla đã gửi thư tới, và chàng chỉ có thể suy đoán rằng lá thư rơi vào tay Valentina ấy đã chứa đựng điều gì đó khiến nàng quy kết rằng chàng có mưu đồ phản bội.
Chàng cay đắng tự trách mình đã không thành thật với nàng ngay từ đầu về thân thế của mình, chàng cay đắng trách móc nàng thậm chí không chịu nghe lấy một lời giãi bày từ người đàn ông mà nàng đã thổ lộ tình yêu. Giá như nàng cho chàng biết từ đâu nàng lại có lí do nghi ngờ chàng, chàng đoan chắc rằng chàng đã có thể nói rõ để xua tan những nghi ngờ đó, để cho nàng thấy rõ sự vô căn cứ của chúng cũng như sự chân thành của chàng đối với nàng. Điều làm chàng bồn chồn nhất chính là sự có mặt của Zaccaria, cuối cùng anh hầu đã tới sau khi đã khiến chàng phải chờ lâu đến vậy, điều này chứng tỏ tin tức mà anh mang theo hẳn phải vô cùng quan trọng. Từ giả thiết này có thể đoán được Gian Maria sẽ có thể hành động bất cứ lúc nào, và đó sẽ là hành động của một kẻ bất chấp tất cả, được ăn cả ngã về không.
Lúc này, đám thủ hạ của Fortemani cũng không khỏi thấy buồn nản lo ngại trước việc Francesco bị bắt, đồng thời chúng cũng không giấu giếm thái độ bất bình với Valentina, người đã ra mệnh lệnh trên. Bàn tay cứng rắn của chàng đã siết chặt chúng thành một khối, sự tỉnh táo của chàng – mà chúng đã tận mắt được chứng kiến – đã đem lại cho chúng lòng can đảm. Chàng là một thủ lĩnh cho thấy mình có phẩm chất của một người chỉ huy, và chính từ sự tin tưởng vào một người như thế nên chúng sẵn sàng tuân theo bất cứ mệnh lệnh nào của chàng. Bây giờ thì chúng có ai? Fortemani cũng chỉ là hạng ngưu tầm ngưu, mã tầm mã, tình cờ được cử lên cầm đầu chúng.
Gonzaga thì chỉ là một tay chơi tốt mã mà những trò lố bịch chỉ làm chúng phì cười còn tính khôn ranh làm chúng khinh bỉ; còn Valentina, cho dù cũng khá can đảm và kiêu hãnh, cũng chỉ là một cô bé chẳng hiểu biết mấy về sự đời, và còn biết ít hơn về trận mạc, nếu làm theo mệnh lệnh của người đó thì chẳng gì khác hơn tự sát.
Lúc này không ai trong đám lính cảm thấy rõ hơn những điều này bằng chính Ercole Fortemani. Chưa bao giờ lão làm gì một cách miễn cưỡng hơn là thi hành lệnh giam Francesco, và khi lão nghĩ tới những hậu quả có thể xảy ra tiếp theo, nỗi khiếp đảm của lão không thể kìm được nữa. Lão đã dần trở nên kính phục, và theo cách thô thiển của lão, thậm chí quý mến chàng trấn thủ uy nghiêm, và từ khi biết được thân phận thật của chàng, đúng vào lúc phải bắt chàng, lòng ngưỡng mộ của lão đã đi gần đến chỗ tôn thờ vị chỉ huy mà tên tuổi đối với những kẻ theo võ nghiệp ở Italia chẳng khác gì tên một vị thần hộ mạng.
Để đảm bảo giám sát chặt tù nhân, Gonzaga, lúc này đã nghiễm nhiên lấy lại quyền chỉ huy ở Roccaleone, lệnh cho lão phải qua đêm ở tiền phòng bên ngoài phòng ngủ của Francesco. Lão đã thực thi mệnh lệnh thậm chí còn mẫn cán quá mức bằng cách có mặt phần lớn buổi tối trong chính căn phòng của chàng Bá tước.
“Ngài chỉ cần nói một tiếng thôi,” lão hộ pháp thề, như thể để cho Francesco thấy được những gì lão đang thực sự cảm thấy, “thì lâu đài sẽ là của ngài. Chỉ cần ngài ra lệnh một tiếng, bọn thủ hạ của tôi sẽ tuân lệnh ngài lập tức, và ngài có thể làm bất cứ điều gì ngài muốn tại Roccaleone.”
“Ông bạn quả là một tên phản bội khốn kiếp,” Francesco cười vào mặt lão. “Không lẽ ông bạn đã quên mình đang phục vụ ai? Quên chuyện đó đi, Ercole. Nhưng có một chuyện ta sẽ rất biết ơn nếu ông bạn giúp ta, hãy để ta được gặp Zaccaria – người đã mang thư đến Roccaleone tối hôm nay ấy.”
Ercole liền tuân theo lời chàng. Thật may là Zaccaria biết đầy đủ nội dung bức thư mà anh mang theo, vì đã được Fanfulla dặn dò kĩ phòng khi bất đắc dĩ phải hủy bức thư vì lí do an toàn – một giải pháp mà lúc này anh hầu cay đắng tự trách mình đã không thực hiện. Vậy là, từ Zaccaria, Francesco nắm được tất cả những gì chàng muốn biết, và vì những thông tin này lại một lần nữa khẳng định lo ngại của chàng rằng Gian Maria sẽ không thể trì hoãn hành động lâu hơn nữa, chàng càng nôn nóng bực dọc trước cảnh bị giam hãm hiện tại.
Đến lúc tảng sáng, chàng đã bình tĩnh hơn, và dưới ánh sáng từ ngọn đèn chàng đã bảo Ercole mang tới, chàng ngồi viết một lá thư cho Valentina, lá thư mà chàng nghĩ sẽ thuyết phục được nàng tin vào sự chân thành của chàng. Vì nàng không chịu nghe chàng thanh minh, đây là cách duy nhất còn lại. Sau một giờ đồng hồ – ánh sáng của ngọn đèn đang lụi dần như sáng lên trở lại vì lúc này mặt trời đã bắt đầu mọc – lá thư đã hoàn tất, chàng Bá tước lại gọi Ercole vào, nhờ lão lập tức chuyển lá thư cho công nương Valentina.
“Tôi sẽ chờ khi công nương từ nhà nguyện quay trở ra,” Ercole trả lời. Lão cầm lấy lá thư và đi ra. Vừa ló mặt vào sản trong của lâu đài, lão đã giật mình khi thấy anh hề lao về phía lão như một mũi tên, hồng hộc thở không ra hơi, vẻ kích động hiện rõ trên nét mặt.
“Nhanh lên, Ercole!” Peppe tóm lấy lão. “Đi theo tôi.”
“Quỷ bắt mi đi, đồ chết tiệt – đi đâu?” lão hộ pháp gầm lên.
“Vừa đi tôi sẽ vừa nói cho lão. Không được phí thêm một khắc nào nữa. Đang có kẻ mưu phản... Gonzaga...” anh hề thở hổn hển, cùng đường bèn chốt lại: “Lão có chịu đi ngay không thì bảo?”
Fortemani chẳng đợi phải giục đến lần thứ hai. Cơ hội tóm được quý ông Gonzaga hào hoa đang ra tay làm phản thật là cám dỗ. Vừa khụt khịt vừa thở phì phò – thói nát rượu đã làm cho lão ít nhiều rệu rã – lão đại úy trâu mộng lôi tuột anh hề đi, vừa đi vừa nghe những lời đứt quãng anh hề kể giữa hai nhịp thở. Thực ra cũng chẳng có gì nhiều để mà kể. Peppe đã thấy quý ngài Gonzaga lén lút mò đến tòa tháp của kho quân bị. Nhìn qua khe cửa gã đã thấy Gonzaga nhấc một cây nỏ từ trên tường xuống xem xét, đặt xuống bàn rồi ngồi xuống viết.
“Thế thì sao?” Ercole hỏi. “Còn gì nữa?”
“Thế thôi. Tất cả chỉ có vậy,” trả lời.
“Trời đất quỷ thần ơi!” lão lính đánh thuê rống lên, đứng sựng lại gườm gườm nhìn xuống anh bạn đồng hành đang sốt ruột. “Thế mà mi bắt ta cắm đầu cắm cổ chạy như ma đuổi?”
“Thế còn chưa đủ sao?” Peppe gắt gỏng vặn lại. “Lão có đi tiếp không nào?”
“Không thêm một bước nào nữa,” lão đại úy đáp trả, lúc này đã bực lắm. “Có phải mi lại định bày trò nhạo ta không? Chuyện mưu phản mà mi vừa la toáng lên là sao?”
“Một bức thư và một cái nỏ!” Peppe, cũng đã phát điên vì bực bội, kêu lên, mặt mũi cau có lại trước sự chậm trễ. “Chúa ơi, trên đời có kẻ nào ngu hơn không! Chẳng lẽ như thế vẫn chưa đủ để nói lên điều gì với cái thứ to lớn nhưng rỗng tuếch mà lão gọi là cái đầu của lão sao? Chẳng lẽ lão đã quên bằng cách nào lời gạ gẫm thưởng một nghìn đồng vàng của Gian Maria tới được Roccaleone hay sao? Buộc vào một mũi tên nỏ, đồ ngu ạ! Nhanh chân lên, ta bảo rồi đấy, nếu không thì sau này lão sẽ được thừa kế bộ áo hề của ta – bộ đồ duy nhất trên đời xứng đáng với lão.”
Trong cơn choáng vì vỡ lẽ, Ercole cũng quên tiệt cả chuyện trừng trị thói hỗn láo của tay hề, lão liền tiếp tục lao đi còn hối hả hơn, vượt qua khoảng sân ngoài và leo lên cầu thang dẫn lên tường thành.
“Mi có nghĩ...” lão lên tiếng.
“Ta nghĩ lão nên nhẹ chân hơn,” anh hề thì thầm, “và kìm bớt hơi thở như bò rống của lão lại, nếu lão muốn bắt quả tang quý ngài Romeo.”
Ercole nghe lời, tiếp tục im lặng tiến lên nhẹ nhàng như một chú cừu, để anh hề đứng lại chờ ở cầu thang, lão thận trọng tiến lại gần tòa tháp có kho binh bị. Cẩn thận ghé mắt qua khe cửa, lại gặp may ở chỗ Gonzaga đang quay lưng về phía mình, lão phát hiện ra rằng lão đã đến vừa kịp lúc. Gã công tử đang cúi người xuống, và qua tiếng lạch cạch vọng lại, Ercole có thể đoán ra gã đang lên dây nỏ. Trên mặt bàn có một mũi tên, thân buộc một mảnh giấy.
Nhẹ nhàng và lặng lẽ, Ercole đi vòng quanh tòa tháp, và chỉ sau khoảnh khắc lão đã đẩy tung cánh cửa không khóa và lao vào trong.
Một tiếng hét kinh hãi vang lên chào mừng lão, Gonzaga liền ngước đôi mắt lạc thần lên nhìn lão, rồi lập tức bật dậy. Rồi, khi đã nhận ra kẻ mới xuất hiện là ai, gã công tử có vẻ lấy lại được một chút tự chủ, nhưng cái nhìn trong đôi mắt vẫn đầy lúng túng hoảng hốt, khuôn mặt nhợt nhạt cắt không còn giọt máu.
“Lạy các thánh thần,” gã thở hắt ra. “Ngươi làm ta giật cả mình, Ercole. Ta không nghe thấy ngươi tới.”
Nhưng lúc này vẻ mặt lão hộ pháp khiến Gonzaga chột dạ. Gã vẫn cố gắng tự trấn tĩnh lại, đứng chắn giữa Ercole và chiếc bàn để che giấu mũi tên tai hại vẫn đang nằm chềnh ềnh trên bàn, gã hỏi lão đến có việc gì.
“Lá thư kia ngài vừa viết cho Gian Maria,” câu trả lời cộc cằn, thẳng tuột vang lên, vì Ercole chẳng phải là kẻ quen nói ám chỉ vòng vo.
Gonzaga há hốc miệng, môi run rẩy.
“Cá... cá... ái gì...”
“Đưa lá thư đó cho tôi,” Ercole lặp lại, bước tới trước mặt gã, với vẻ mặt hung thần đến mức làm tất cả những lời hoạnh họe của Gonzaga vừa đến đầu lưỡi đã vội trôi tuột trở xuống. Rồi, như một con thú cùng đường – ở vị thế đó thì một con chuột cũng trở nên can đảm chứ chẳng nói gì đến con người – gã liền giơ chiếc nỏ nặng trịch đang cầm trong tay lên, đứng chắn đường Ercole.
“Lùi lại!” gã gào lên. “Nếu không ta sẽ đập vỡ sọ lão ra đấy, có Chúa và các vị Thánh chứng giám.”
Lão lính đánh thuê cười khùng khục, đồng thời hai tay lão chụp lấy thắt lưng thon gọn của Gonzaga, gã công tử bột lập tức bị nhấc bổng lên. Phát cuồng, gã hạ nỏ xuống như đã dọa; nhưng gã chỉ đập vào không khí. Chỉ nháy mắt sau, Gonzaga đã bị nện cho bầm giập, gã ngã nhào vào một góc tòa tháp.
Trong cơn cuồng dại đến mức gã cảm thấy sức lực trong người đều bị hút cạn, còn hơi thở như bị rút sạch, Gonzaga lảo đảo cố gắng đứng dậy định lao vào kẻ gây gổ với gã lần nữa. Nhưng Fortemani đã nhảy bổ vào gã, và bất chấp mọi cố gắng vùng vẫy chống cự của tay công tử, lão đè sấp gã xuống, bẻ gập hai tay gã ra sau lưng rồi nhanh chóng trói nghiến lại bằng một sợi thừng lão thấy nằm bên cạnh.
“Nằm yên, đồ sâu bọ bẩn thỉu!” lão trâu mộng gầm gừ, thở hổn hển sau những nỗ lực cơ bắp vừa phải thực hiện. Rồi lão đứng dậy, cầm mũi tên có buộc lá thư lên, lẩm nhẩm đọc dòng chữ ngoài bìa thư – “Gửi tới đức ông cao quý và hùng mạnh Gian Maria Sforza” – rồi cười khùng khục, nửa khinh miệt nửa nhẹ nhõm, lão ra ngoài, khóa trái cửa lại.
Còn lại một mình, Gonzaga nằm úp sấp mặt xuống sàn, chỗ lão hộ pháp đã quật gã xuống, chẳng thể làm gì hơn là rên rỉ và toát mồ hôi lạnh trong cơn tuyệt vọng khốn cùng, trong khi chờ đợi sự xuất hiện của những người chắc chắn sẽ đặt dấu chấm hết cho gã. Giờ đây thì gã không còn có thể hi vọng sự khoan hồng kể cả từ Valentina, khi mà tội trạng của gã đã được viết cặn kẽ đến thế trong lá thư. Trong đó gã đã yêu cầu Công tước chuẩn bị sẵn sàng vào buổi cầu kinh sáng ngày mai, và đợi cho đến khi Gonzaga vẫy khăn làm hiệu từ trên mặt thành. Lúc đó Công tước cần lập tức tiến tới phía cánh cửa ngách mà đức ông sẽ thấy đã được mở sẵn, và phần còn lại, Gonzaga hứa với đức ông, sẽ dễ như trở bàn tay. Công tước sẽ có thể bắt sống cả trại lính đồn trú, lúc đó đang dự khóa lễ và không mang theo vũ khí.
Francesco đọc lá thư, trong khi Ercole vẫn chực bên cạnh, đôi mắt chàng chợt lóe lên một tia sáng bất thường, chàng bật ra một tiếng rủa thầm; nhưng cả ánh mắt lẫn câu rủa của chàng đều không hề có vẻ độc địa. Một ý tưởng bất ngờ vừa vụt qua đầu chàng Bá tước, kì lạ và hài hước, thế nhưng cũng đầy triển vọng thành công dễ dàng, ý tưởng đó khiến chàng phá lên cười.
“Giờ thì cầu Chúa ban phước lành cho gã ngốc được việc nhất trong tất cả các tên phản bội này!” chàng thốt lên, làm Fortemani kinh ngạc đến mức mồm lão cứ há hốc ra, còn Peppe cũng tròn mắt không hiểu gì.
“Anh bạn Ercole thân mến, đây quả là một cái bẫy vừa vặn cho ông anh họ thô lỗ của ta, một cái bẫy mà có lẽ tự ta chẳng bao giờ tưởng tượng ra nổi.”
“Ngài muốn nói là...?”
“Hãy đưa lại lá thư này cho gã,” chàng Bá tước ra lệnh, bàn tay đang giữ bức thư chìa ra run lên vì kích động. “Hãy trả lại lá thư cho hắn, rồi dỗ dành hay đe dọa nếu cần để hắn bắn mũi tên gửi lá thư đi như đã trù tính; còn nếu hắn từ chối, thì ông bạn cứ việc gắn xi lại và tự mình bắn nó gửi đi. Nhưng chú ý phải để thư đến tay Gian Maria!”
“Có lẽ tôi không hiểu ý ngài lắm?” lão hộ pháp tần ngần hỏi lại.
“Đâu sẽ có đó, ông bạn thân mến. Trước tiên hãy lo liệu chu đáo việc bức thư này như ta đã nói. Nghe đây! Tốt nhất hãy nói với hắn rằng sau khi đi đọc lá thư, ông bạn đồng ý cùng tham gia làm phản dâng Roccaleone cho Công tước, vì ông bạn sợ số phận sẽ chờ đợi bản thân một khi lâu đài đã rơi vào tay Gian Maria. Ép buộc hắn phải hứa hẹn chia chác cho ông bạn khoản tiền thưởng, bắt hắn phải hứa bảo lãnh tính mạng cho ông bạn, hay bịa ra bất cứ thứ hay ho gì khác cũng được; nhưng hãy làm cho hắn tin rằng ông bạn thành thật, và hãy giục hắn bắn mũi tên quý báu này đi. Bây giờ khẩn trương lên! Đừng để mất thêm giây phút nào nữa, nếu không mọi người sẽ từ nhà nguyện quay trở về, và ông bạn sẽ mất đi cơ hội này đấy. Sau đó, hãy quay trở lại đây, và ta sẽ cho ông bạn biết ta đang nghĩ gì trong đầu. Hôm nay chúng ta sẽ có một đêm bận rộn đấy, Ercole, và ông bạn cần phải thả ta ra khi mọi người đã ngủ say. Bây giờ hãy đi đi!”
Ercole đi ra, và Peppe, vẫn còn ở lại, liền trút vào tai chàng Bá tước một tràng câu hỏi khiến chàng phải trả lời cho đến khi anh hề đã biết rõ hết ý định của chàng, và chẳng nể nang gì đến lễ nghi, Peppe bèn thề ngay rằng trên đời này chẳng thể tìm đâu ra một anh hề khéo pha trò hơn đức ông Bá tước. Đúng lúc này Ercole quay trở lại.
“Xong rồi chứ? Lá thư đã được gửi đi chưa?” Francesco reo lên. Fortemani gật.
“Tôi với gã vừa thề kết nghĩa anh em xong. Gã đã thêm một dòng vào bức thư nói rằng gã đã thuyết phục được tôi cùng ra tay, và như vậy tôi cũng sẽ được hưởng ân xá.”
“Tuyệt lắm, Ercole.” Francesco hoan hô lão. “Bây giờ đưa trả cho ta lá thư viết cho công nương Valentina. Bức thư đó không còn cần thiết nữa. Nhưng đến bốn giờ sáng hãy quay trở lại đây, khi mọi người đã ngủ say, và dẫn theo cả hai người hầu của ta, Lanciotto và Zaccaria.”