- Suốt đời, chưa bao giờ mẹ gặp cảnh khó xử như vậy, bà Butler Eleanor nói.
Đôi tay bà run rẩy khi nhấc ấm trà. Một mảnh giấy nhàu nát rơi dưới chân bà. Trong lúc bà cùng Rosemary đi mua sắm, một bức điện từ Philadelphie đã được gửi đến: Ông anh họ Townsend Ellinton thông báo vợ chồng họ sẽ đến thăm bà.
- Thật là kỳ cục, Eleanor thốt lên. Họ chỉ tin trước cho chúng ta chưa được hai ngày! Cứ ngỡ như họ chưa hề nghe nói gì về chiến tranh.
- Nào, mẹ, họ sẽ ở khách sạn Charleston. Chúng ta chỉ phải đưa họ đi dự vũ hội thôi mà. Việc nầy cũng không đến nỗi khó chịu lắm đâu, Rhett ôn tồn nói.
- Chuyện đó thật kinh khủng. Rosemary tuyên bố. - Con không hiểu sao mình lại cứ phải trả tiền cho bọn Yankee!
- Tại vì họ là bà con của chúng ta, bà mẹ nghiêm khắc nói với con gái, và con sẽ phải tỏ ra thật dễ mến với họ. Vả lại ông anh họ Townsend của con nào phải là Yankee đâu. Nó đã từng chiến đấu trong hàng ngũ của tướng Lee đấy!
Vẻ cau có, Rosemary im lặng.
- Thôi chúng ta đừng phàn nàn nữa! Eleanor cười, nói tiếp Tốt hơn, chúng ta hãy nghĩ đến cuộc gặp gỡ với Townsend và Henry Wragg, cũng đáng chú ý đấy. Ca hai đều lé, Townsend thì mắt châu vào chóp mũi, còn Henry thì mắt ngó ra hai vai. Các con thử nghĩ họ bắt tay nhau nổi không?
***
Vợ chồng Ellinton không dễ ghét chút nào, Scarlett phải thừa nhận, chỉ có điều là người ta không biết nhìn đi đâu khi nói chuyện với ông anh họ Townsend.
Hannah, vợ anh, không đẹp như bà Eleanor nói, một nhận xét để an ủi thì đúng hơn. Song, trước bộ váy dạ hội bằng gấm đỏ viền cam, ngọc trai và sợi dây chuyền kim cương của cô ta, Scarlett cảm thấy mình lôi thôi, lếch thếch trong chiếc váy nhung màu boóc-đô cũ kỹ với những đoá hoa Trà. Tạ ơn Chúa, vũ hội nầy sẽ kết thúc Mùa chơi. Nếu ai đó nói với ta rằng ta đã chán khiêu vũ, ta sẽ cho kẻ đó nói láo. Thế mà ta lại chẳng còn thiết gì ngoài chuyện tính toán của riêng ra. Ôi! Giá như mọi việc về Tara đều giải quyết xong nhỉ.
Theo lời khuyên của Rhett, lúc đầu Scarlett đã định đi Savanvah. Nhưng viễn ảnh phải chịu sống với các bà dì nhiều ngày khiến nàng không sao chịu nổi. Nàng quyết định chờ Mẹ bề trên trở về Charleston. Rosemary đã được Julia Ashley mời lại nhà, nên ít ra nàng cũng được giải thoát khỏi cô ta. Sự gần gũi với mẹ chồng không làm nàng khó chịu, ngược lại rất dễ chịu nữa là khác. Phần Rhett, chàng định đi Dunnore. Scarlett không thích nghĩ đến điều đó, e rằng nàng sẽ ngã xỉu khi buổi dạ hội kết thúc.
- Anh Townsend, hãy kể cho tôi nghe về tướng Lee đi! - Scarlett nói với nụ cười rạng rỡ nhất - Ông ấy có thực sự đẹp trai như người ta nói không?
Ezekiel đã đánh bóng cỗ xe và tắm rửa mấy chú ngựa nên cả xe lẫn ngựa rất xứng với bậc vương giả. Ông mở cửa xe, đứng ngay trước bậc lên xuống, sẵn sàng giúp Rhett khi chàng dìu các phu nhân lên xe.
- Mẹ muốn vợ chồng Ellinton đều đến đó với chúng ta, bà Eleanor nói với vẻ không hài lòng.
- Xe không đủ chỗ đâu mẹ ạ! Chúng ta sẽ bẹp dí mất thôi! Rosemary nói.
Rhett ra dấu cho cô ta im.
- Mẹ cứ yên trí, chàng nói. Họ ở ngay phía trước chúng ta kìa, trong cỗ xe thuê đẹp nhất - Hannah có khá tiền để làm điều đó! Chúng ta sẽ vượt qua mặt họ trên phố Họp mặt để đến trước, đón họ ở cổng. Mọi chuyện sẽ tốt đẹp cả thôi! Mẹ chẳng gì phải bận tâm.
- Trái lại, con phải hiểu rằng mẹ rất lo lắng, Rhett ạ. Townsend là họ hàng của chúng ta, như nhiều gia đình khác ở đây. Nhưng nào có gì ngăn trở Hannah là một cô gái Yankee thứ thiệt đâu, và mẹ rất lo sợ cô ta sẽ bị "đối xử lịch sự" đến chết mất!
- Cô ta sẽ bị… gì cơ ạ! Scarlett kinh ngạc.
Rhett giải thích cho nàng biết, từ sau chiến tranh, ở Charleston, người ta bắt đầu một "trò chơi xã hội" đặc biệt xảo trá và độc ác, những người xa lạ được "đối xử lịch sự" một cách cường điệu đến mức nó trở thành thứ vũ khí để hành hạ họ. Cuối cùng, thì các nạn nhân sẽ có cảm tưởng như vừa rơi từ trên cây xuống, và phải đứng như trời trồng, lần đầu tiên trong đời. Dù tinh tế đến đâu, theo như mọi người nói, người Trung Hoa cũng chưa hề nghĩ ra được cách tra tấn tồi tệ hơn thế! Chỉ có những người trơ trẽn nhất mới tồn tại nổi! Anh mong rằng chúng ta không phải chứng kiến cảnh đó, tối nay.
- Rhett! Thôi đi! - Mẹ chàng khẩn khoản.
Scarlett không hé răng. Đó cũng là cách họ đối xử với ta, nàng buồn bã thầm nghĩ. Vậy thì họ cứ việc tiếp tục, nếu họ thích! Ta chẳng còn phải chịu đựng cái thành phố đáng nguyền rủa nầy và những cư dân của nó lâu nữa đâu!
Khi đến phố Họp mặt, cỗ xe nhập vào một chuỗi dài xe nhích lên từ từ, và lần lượt thả khách xuống. Cứ đà nầy, vũ hội sẽ kết thúc trước khi chúng ta kịp đến mất.
Scarlett nghĩ thầm. Qua khung cửa kính, nàng nhìn những người đi bộ, những mệnh phu lẽo đẽo theo sau là những nàng hầu mang các "túi giầy dạ hội" của họ. Lẽ ra, chúng ta nên đi bộ mới phải, Scarlett nghĩ. Với một buổi tối đẹp và ấm áp như tối nay, đi bộ sẽ thú vị hơn nhiều so với lối ngồi giam mình trong cái không gian tù túng nầy! Tiếng leng keng ầm ĩ phát ra từ chuông xe điện phía bên trái khiến nàng giật mình. Xe điện làm gì vào giờ nầy nhỉ! Nàng tự hỏi. Nó thường ngừng hoạt động vào lúc chín giờ mà. Vừa đúng lúc ấy, tháp chuông nhà thờ Sain-Michel điểm chín giờ rưỡi.
Thật thú vị khi thấy một chiếc xe điện đầy àp người trong trang phục dạ hội, phải không! Eleanor Butler nói. Scarlett, con có biết, vào buổi tối vũ hội nữ Thánh Cécile, các xe điện đều được công ty cho nghĩ sớm hơn để lau chùi và trưng dụng đặc biệt cho việc chở khách đi dự dạ hội.
- Không, con không biết, mẹ ạ Nhưng những người đi xe điện sẽ trở về bằng cách nào!
- Có một chuyến phục vụ đặc biệt vào lúc hai giờ sáng.
- Còn nếu ai muốn đi xe điện mà không tới vũ hội thì sao?
- Không thể, nhưng biết sao được. Cũng chẳng ai có ý nghĩ làm chuyện đó! Mọi người đều biết xe điện ngừng hoạt động từ chín giờ tối.
- Mẹ ơi, mẹ nói chuyện cứ như bà công tước "Alice ở xứ sở thần tiên" ấy, Rhett vừa cười vừa nói.
- Ử nhỉ, có thể lắm chứ. Eleanor đáp và cũng phì cười.
Bà còn cười đến khi cỗ xe dừng lại, và một người phục vụ đến mở cửa. Scarlett thấy trước mặt mình một khung cảnh khiến nàng nín thở. Thế mới gọi là vũ hội.
Một cặp đèn lồng khổng lồ, mỗi chiếc trang bị đến sáu mỏ đốt, được treo lên hai cột sắt sơn đen chiếu sáng, Toà nhà uy nghi với hàng cột đồ sộ màu trắng lùi sâu vào lề đường và nằm sau những rào cao bằng sắt rèn. Dưới mái che trắng ngần, một tấm thảm trắng được trải dài suốt bậc lên xuống bằng đá hoa cương, đặt ngay mép lề đường cho đến tầng bậc thềm ở hàng trục ngoài mặt nhà.
- Thế chứ! - Scarlett thốt lên kinh ngạc và thán phục - Ta có thể đi xe đến phòng khiêu vũ trong cơn mưa tầm tã mà không dính một giọt nước.
- Về nguyên tắc là vậy, Rhett tán thành, nhưng điều đó chưa bao giờ được kiểm nghiệm. Không bao giờ trời mưa vào đêm lễ nữ Thánh Cécile. Chính bản thân Chúa cũng không nỡ…
- Rhett! - Eleanor khó chịu, kêu lên.
Scarlett gửi đến Rhett một nụ cười đồng loã. Nàng sung sướng vì chàng đã cả gan giễu cợt một thể chế mà chàng từng đánh giá cao. Chàng đã kể với nàng rất lâu về vũ hội, về các truyền thống của nó được bảo tồn từ bao năm nay - ở Charleston, tất cả đều như lùi về trước đây hàng thế kỷ - và về cách thức mà cánh đàn ông đứng ra tổ chức, vì toàn bộ các thành viên của Hội đều là nam giới.
- Lại đây, Scarlett, - Rhett nói, - Em sẽ thấy mình đang ở trên mảnh đất quen thuộc! Toà nhà nầy, tên gọi là Hibernian Hall, đã được tặng cho Ireland. Em sẽ thấy một tấm bia tưởng niệm được trang hoàng một chiếc thụ cầm khổng lồ theo kiểu của dân tộc Xentơ với nước sơn thếp vàng.
Scarlett bước tới, cằm đưa cao kiêu hãnh theo cách của người cha Ireland, và đứng khựng lại: họ đang bị tụi lính Yankee bao vây. Nỗi sợ hãi bóp nghẹt cổ họng nàng trong khoảnh khắc. Chúng làm gì ở đây? Hay chúng đến đây để gây xáo trộn, để trả thù các bà, các cô đã chế nhạo chúng! Nhưng, ngay khi ấy phía sau đoàn quân xếp thành hàng, nàng nhận ra đám đông kéo đến nhìn các khách dự dạ hội bước xuống cỗ xe. May quá! Nàng tự nhủ. Bọn Yankee đang ngăn họ lại để dành đường cho chúng ta, chẳng khác nào bọn tôi tớ đang cầm đuốc soi đường. Thật đẹp mặt cho bọn chúng. Bọn chúng còn chờ đợi gì mà không cút đi và để cho chúng ta yên! Dù sao, cũng chẳng ai thèm chú ý đến chúng.
Qua đầu bọn lính, nàng gửi đến đám đông nụ cười rạng rỡ nhất của mình. Giá như nàng mặc một chiếc váy mới thay vì thứ giẻ rách cũ rích nầy nhỉ! Bại không nản, khi đi được ba bước, nàng thả đuôi áo cho nó xoà ra trên tấm thảm trắng vói sự khéo léo thuần thục, và bước tới trong dáng đi quý phái, như thể vũ hội nầy của Mùa chơi chỉ để dành riêng cho nàng! Đến trước cửa, nàng dừng lại, chờ mọi người và chiêm ngưỡng những đường cong duyên dáng của chiếc cầu thang. Một ngọn đèn chùm bằng pha lê, treo trên đỉnh của sảnh đường rộng lớn, toả ánh sáng lấp lánh từ các ngọn nến và các miếng tòng teng như một bảo vật lộng lẫy nhất trần gian.
- Đây là vợ chồng Ellinton, bà Butler nói. Lại đây Hannah, chúng ta hãy đi cất áo khoác ở phòng treo áo phụ nữ.
Đang sắp sửa nối đuôi theo đoàn người, Hannah Ellinton chợt đứng khựng lại trên ngưỡng cửa, và bất giác lùi lại: Rosemary và Scarlett phải tránh nhanh để không va phải cô.
Có chuyện gì vậy! Scarlett nghiêng mình để nhìn xem. Cảnh tượng đã trở nên quá quen thuộc với nàng kể từ đầu Mùa chơi, nên nàng không hiểu tại sao Hannah lại có vẻ sửng sốt như vậy! Váy vén lên tận đầu gối, các bà, các cô đang ngồi trên một băng ghế dài dọc tường, nhúng chân vào các chậu nước xà phòng. Trong lúc họ tán gẫu và đùa cợt với nhau, những người tớ gái rửa chân cho họ, lau khô và xoa phấn lên chân rồi cho họ mang những đôi vớ dài, thường là mạng lại, và những đôi giầy nhảy. Tất cả những ai đi bộ đến các vũ hội của Mùa chơi, qua các đường phố bụi bặm, đều tuân theo thứ nghi lễ được xem là bình thường nầy.
- Con nhỏ Yankee nầy đang nghĩ gì! Người ta nhảy với giầy cao cổ ư? - Scarlett hích nhẹ vào lưng bà Ellinton.
- Chị đang cản đường người ta.
Hannah bước tới, vội xin lỗi. Không nhận thấy phản ứng của cô, đang đứng trước gương để sửa soạn lại mái tóc, Eleanor Butler quay lại.
- A! Con đây rồi, cô chỉ sợ con lạc mất! Lại đây, cô sẽ giới thiệu con với bà Sheba. Tối nay, bà ấy sè đáp ứng mọi nhu cầu của con
Hannah Ellinton ngoan ngoãn để bà dẫn đến góc phòng. Một bà béo phì đang chễm chệ trên chiếc ghế bành lót gấm. Nước da nâu vàng rực của bà ta chỉ hơi sậm hơn màu chiếc ghế bà đang ngồi.
Sheba khó nhọc đứng dậy để được giới thiệu với khách của bà Butler và nàng dâu của bà. Tò mò, Scarlett tiến lại thật gần để nhìn người đàn bà mà nàng đã bao lần nghe nhắc đến.
Sheba lừng danh là thợ may giỏi nhất Charleston đồng thời cũng là nhân vật phu nhân có tiếng. Bà từng được qua lớp đào tạo của bà thợ may người Pháp mà phu nhân Rutledge - khi đó Sheba còn là nô lệ của phu nhân đã mời từ Paris đến để may quần áo cho tiểu thư.
Sheba có biệt tài biến các quần áo rách hoặc bao đựng bột thành những công trình nghệ thuật xứng đáng với những cửa hàng thời trang lừng danh nhất, nhưng bà lại chỉ nhận may cho bà Rutledge, con gái bà và một số khách hàng đã được lựa chọn kỹ. Cha của bà, một mục sư Tin Lành, đã đặt tên thánh cho bà là Nữ hoàng Saba và quả nhiên, bà đã trở thành một nữ hoàng theo cách của mình. Mỗi năm, vào dịp vũ hội nữ Thánh Cécile, bà ra ngự ở phòng giữ quần áo phụ nữ. Dưới sự chỉ huy của bà, hai người giúp việc riêng của bà trong bộ đồng phục duyên dáng và những người tớ gái đi theo các phu nhân luôn tỏ ra nhanh nhẹn, tháo vát trong mọi tình huống.
Đường viền bị rách, vạt trên của áo bị lấm bẩn, nút áo bị đứt, tóc bị rối, có người ngất xỉu, khó tiêu, mắt cá chân bị giẫm lên, mệt tim: Sheba và mấy cô hầu của bà luôn có một giải pháp cho mỗi vấn đề. Trong tất cả vũ hội, người ta đều dành một phòng riêng cho các cô hầu phục vụ các phu nhân. Chỉ riêng lễ hội Thánh Cécile là ta có thể tự hào vì sự phục vụ của Sheba bà vốn lịch sự nhưng kiên quyết từ chối thực hiện phép mầu của mình trong mọi dịp lễ hội khác, bà chỉ xứng với vũ hội tuyệt vời nhất.
Bởi lẽ bà có thể cho phép tự thể hiện đặc quyền của mình trong các lựa chọn, qua Rhett, Scarlett được biết một điều mà mọi người đã rõ nhưng không ai nói ra:
Sheba là chủ của cái nhà kín nổi tiếng sang trọng nhất và thu lợi nhiều nhất mang tên "Chuyến đò các cô gái lai đen", một bộ phận của thành phố Chalmers Street nằm cách trụ sở Hội nữ Thánh Cécile hai dãy phố, nơi mà rượu Whisky pha tạp, những bộ bài bị đánh dấu, những cô gái ở mọi lứa tuổi, mọi màu da, và mọi giá, sẵn sàng lột đến đồng lương cuối cùng của bọn sĩ quan và đám lính chiếm đóng.
Scarlett thích thú vì thái độ hoảng hốt của Hannah Ellinton. Mình dám cá, nàng nghĩ thầm, cô nầy là một trong những người chủ trương bãi bỏ nô lệ mà chưa bao giờ nhìn thấy gần một kẻ da màu. Cô ta còn phản ứng ra sao nếu phát hiện các hoạt động khác của bà Sheba nhỉ! Theo lời Rhett, nữ hoàng để dành hơn một triệu đô la bằng vàng trong các két sắt của một nhà băng ở Anh quốc. Vợ chồng Ellinton chắc không sao ngờ được!