Một hôm ngồi chơi chiều ở phía sau chùa gần nơi để cốt người đã quá cố, lòng chợt nhớ tới một người bạn đã chết, bạn nó đã để lại cho tôi một câu chuyện mà mãi mãi nhớ trong lòng tôi tới ngày hôm nay.
Trong mùa hè nghỉ học, xong tắm rửa cơm nước chiều rồi thành phố nhỏ miền bắc lào, thì dạo bước trong làng ngồi chơi vui nghe chuyện kể lang thang với hàng xóm láng giềng, chập choạng vào đêm hôm nay tôi vừa bước về nhà bắt đầu giăng mùng để ngủ sớm thì bỗng nhiên ba gọi tôi:
- Có bạn con đến, nó đang đứng ở ngoài nhà đó con.
Tôi bước ra nhà thì chập choạng tối thấy một bóng người bạn học tên là Minh.
Tôi nói:
- Chào bạn, sao hôm nay động trời lở đất gì mà bạn nghĩ tới nhau và đến thăm vậy, chờ mình bật đèn trước nhà đã.
Minh nói tiếng nhè nhẹ:
- Không cần đâu, đến thăm chào bạn một chút mình đi bây giờ, trời về đêm bạn cần nghỉ ngơi chứ.
Nói xong hai người ngồi xuống cái bàn ở trước nhà, tôi thấy bạn như không vui vẻ như trước gặp nhau là ngập tiếng nói tiếng cười tiếng đùa giỡn nhau, mà hôm nay thấy bạn ngồi đừ ra và im lặng lại ít nói hơn mọi lần khi thấy nhau.
Tôi mở lời hỏi :
- Bạn có chuyện gì? hay cãi nhau với bạn gái, hay là trong nhà xảy ra tai nạn? nếu có chuyện gì thì bạn cứ tự nhiên nói với mình sao hôm nay mình thấy bạn là lạ vậy, có phải bạn đang bệnh không?
Cỡ 10 phút, Minh hình như không nói gì chỉ ngồi cúi mặt ngó xuống đất thôi, xong đứng lên rồi chào nhè nhẹ một câu: “Chào bạn, mình đi nhé”, rồi lủi thủi vào bóng tối đi thẳng trở về đầu ngõ hẻm nhà tôi, lòng tôi rất áy náy là không biết bạn bè mình có chuyện gì xảy ra sao lại trở thành một người lạnh nhạt ngập đầy ẩn khúc như vậy, tôi đứng ngó đến khi bạn khuất bóng ở đầu ngõ hẻm rồi tôi mới đi vào nhà chuẩn bị ngủ, cỡ nửa tiếng đồng hồ khoảng hơn 9 giờ về đêm, thêm một người bạn chung lớp học đi xe đạp từ đầu ngõ xuống theo với tiếng gọi tên tôi vang luôn:
- Thành, Thành, Thành! Sao ngủ sớm vậy mới 9 giờ mà, dậy dậy dậy gấp có chuyện không may với bạn bè, mệt quá đạp xe đạp lẹ tới đây, Thành đem ly nước ra theo nghe đừng quên, mình đang khát nước nè, rồi mình đi với nhau.
Tôi đang chuẩn bị vào giấc ngủ đầu tối, đột ngột như thấy là lạ với tư cách mà bạn đến với mình, cầu cho đừng có gì không may mắn xảy ra là được rồi.
Tôi nói lớn tiếng từ trong nhà :
- Chờ chút, chờ chút, chờ chút!
Tôi mở đèn và mở cửa trước nhà tay cầm ly nước ra cho bạn, bạn xin thêm một ly mới đủ giải khát, rồi hết hai ly nước rồi, tôi hỏi bạn:
- Có gì gấp gáp mà đạp xe thở hộc hộc như bị ma dọa về vậy? Có chuyện gì? rồi rủ mình đi đâu đêm xuống như vầy sao không để đến sáng mai rồi nói, thấy cái mặt mệt đạp xe đến đây chắc chắn là bị ma dọa phải không? Tôi đứng lên đi lấy thêm ly nước nữa.
Bạn bắt đầu nói:
- Mình đến đón bạn đi đám ma, có bạn chết ngày hôm nay, Minh nó chết rồi bệnh sốt rét rừng, nó chết lúc 7.00 chiều hôm nay, hai tiếng đồng hồ trước đây thôi mà, mình được tin khi nãy mới xách xe đạp chạy thẳng đến đây để đón bạn đi đám ma với nhau, rồi đi thay quần áo luôn nghe Thành.
Tôi đang quay lưng đi lấy nước uống thêm một ly, bất thình lình đứng sững cười lên tại chỗ, nhịn cười cũng không được luôn.
Tôi nói với bạn:
- Bạn khùng rồi hay sao vậy hay bạn bị mát từ đâu về sao hôm nay tẩn tẩn vậy? Nói chuyện khác đi mà, mùa hè ít khi được gặp bạn bè, ngồi chơi đêm cho vui còn mà đi đám ma ai nữa, đâu ai chết đâu mà đi, đừng có mà đùa giỡn hay nguyền rủa người còn sống, đó là cái kiêng kỵ lắm, rồi bạn với ba mẹ vui khỏe không?
Bạn không tha thiết với lời nói của tôi luôn. Vừa nói vừa quát lên vào tôi ào ào như mưa đổ không ngừng:
- Đi thay quần áo rồi đi gấp! Thành không tin mình sao đây, sự thật là Minh đã chết mà các bạn chung lớp ai nghe cũng đi tới đám rồi.
Tôi kéo bạn đang đứng ngồi xuống và tôi nói:
- Nghe nè gần một tiếng trước khi bạn đạp xe tới đây thì Minh nó đến ngồi chơi thăm mình mà, nó ngồi ở chỗ bạn ngồi đó, rồi một lúc sau nó mới chào mình đi về, vẻ mặt nó buồn buồn như có chuyện gì trong lòng, mình hỏi bạn mà nó cũng không chịu nói với mình hay nó sợ phiền phã gì không biết, nó còn sống thẫn thờ có chết chóc gì đâu mà nói đi đám ma nó làm chi.
Bạn nghe tôi nói, trợn mắt há miệng không ngậm luôn, vài giây sau rồi mới cười lên và kéo tay tôi vừa nói:
- Thành có biết không bạn bị ma dọa rồi, nó đã đến dọa bạn rồi đó, nghĩ cho kỹ coi, cũng đừng nói gì lải nhải thêm đi thay quần áo rồi đi là biết ngay.
Tôi nghĩ là lâu ngày, không được gặp bạn thì dạo bước đêm chơi với bạn cho vui, rồi tôi thay quần áo và hai người cất bước đi tới nhà Minh, trong lòng tôi cũng vẫn nghĩ là Minh vẫn còn sống vì mới một tiếng đồng hồ trôi qua, hai người vẫn còn ngồi trò chuyện với nhau, trong lòng thì cầu cho đừng phải sự thật là bạn đã chết.
Một lát sau hai người đã tới ngõ hẻm xuống nhà của Minh, quả thật trong ngõ hẻm đầy là người và bao nhiêu người bạn học đã ở đó rồi. Khi bạn chung học thấy tôi chạy tới và nói:
- Thành ơi Minh đã chết rồi.
Bạn đi theo nhau nó đạp vào cái mông tôi và nói:
- Tin mình chưa là Minh đã chết.
Lúc này thân thể tôi như mọc đầy là gai ốc rợn hồn rợn vía luôn, tôi đứng hình một lát đếm từ 1 đến 10 mới cất bước đi vào nhà đám tang của bạn, tôi ngồi lạnh cột sống mặt tái xanh không nói được một câu gì cả, rồi tôi cố lên cầu thang coi bạn lần cuối còn chưa bỏ vào hòm. Tôi cúng tiền với đám tang một ít, rồi ngồi xuống bên cạnh xác của bạn với lời chào lần cuối cùng, khi tôi ngó vào mặt bạn thì:
- Eo ơi, làm sao đây, hai bờ môi của xác bạn mỉm cười nhè nhẹ vào tôi, hình bóng bạn một tiếng đồng hồ trước đã làm cho tôi tẩn tẩn mát mát rồi còn thêm một nụ cười bây giờ nữa, muốn bay ra đằng cửa sổ luôn mà bay không được, ở gần xác thì đầy là thân nhân với hàng xóm láng giềng còn tôi thì thơ thơ thẩn thẩn không biết đường nào mà xuống cầu thang nhà dưới luôn, ngó vào tấm hình trên bàn thì thấy đôi mắt bạn chớp 2-3 lần liền nhau, tóc tai như bật đứng lên tại chỗ, mặt lúc này chắc nửa đen nửa tím tê rát luôn, tôi cố kiếm vài hơi thở dài và cố bước xuống cầu thang nhà dưới, trong lòng không biết là mình nhớ hay thương tiếc bạn ra đi hay là mình sợ ma đây ta.
Bạn bè trong đám ai cũng thấy tôi im lặng mới nói:
- Thành lúc nào cũng vui vẻ sao hôm nay lại im lìm.
Tôi chỉ gật đầu thôi, trong lòng linh tinh như nghẹn lời trò chuyện đêm nay, một lát sau tôi chào bạn bè đi về nhà cầu xin giấc ngủ đến sớm cho tới sáng. Ngày hôm sau cả ngày như người mất hồn vía, đến khi chiều sang, tắm rửa cơm chiều xong.
Tôi kể lại cho Ba nghe:
- Đêm qua người bạn ma đến đứng ở trước nhà mình mà ba gọi con ra, là nó đã chết trước đó hơn một tiếng đồng hồ, là ma chứ không phải là người.
Ba nói:
- Trên đời của Ba cũng từng thấy nếu thân thiết thì trước khi linh hồn người chết bỏ đi thì sẽ đưa tin hay đến chào nhau lần cuối, chuyện như vầy có luôn luôn không có chi, chúc cho nó được an nghỉ.
Tôi lẩm bẩm cám ơn bạn vẫn còn nhớ tới mình, rồi chiều sang tôi bắt đầu đi tới nhà đám ma để giúp việc gì mà mình làm cho bạn lần cuối được, chập choạng tối bao nhiêu người quen với bạn học đông đủ và chuyện mà Minh đến chào tôi đang ầm ĩ ở đám ma, ai cũng đến hỏi tôi, lại cộng thêm bao nhiêu chuyện mà Minh đến chào bạn người khác nữa chứ đâu phải xảy ra với tôi một mình đâu ta, đêm qua bạn bè ai về khuya cũng gặp Minh đứng đón đường với tiếng cám ơn vọng vào tai, hôm nay tôi có tiếng cười và chọc ghẹo với bạn bè không giống hôm qua, tất cả cũng chỉ có chắp tay cầu khấn cho linh hồn bạn được bình an nơi suối vàng. Chiều nay ngồi ngó hài cốt người ở sau chùa làm cho tôi sầu sầu nhớ bạn cho tới khi giấc ngủ đến thăm đêm..
Chuyện-Gặp Bạn Lần cuối
Bounthanh Sirimoungkhoune