Tôi ôm cặp bước vào nhà đã nghe tiếng mẹ tôi quát:
- Giống con gái mẹ mày vừa vừa vậy, không ai chịu nổi đâu.
Có tiếng chị Liễu phân bua yếu ớt:
- Thưa dì, không phải lỗi tại con. Xin dì đừng nói đến mẹ con tội nghiệp.
Tiếng mẹ tôi cười gằn:
- Giỏi cãi, sao không chết phứt cho rảnh mắt không biết.
Chị Liễu khóc rấm rức. Mẹ tôi ném mạnh một cái gì đó rồi hậm hực đi lên nhà trên. Tôi nép vội vào cửa phòng, chờ mẹ đi qua mới cất cặp, thay vội chiếc áo dài máng lên móc rồi chạy xuống bếp với chị Liễu.
Tôi thấy chị đang ngồi khóc cạnh thau quần áo, tôi đến bên chị, hỏi nhỏ:
- Sao vậy hả chị?
Nước mắt còn đọng trên bờ mi, giọng chị tôi nghèn nghẹn:
- Có gì đâu em.
Tôi biết chị lại dấu tôi như nhiều lần bị đánh, bị mắng chị vẫn dấu như thế. Tôi lắc đầu:
- Chị dấu em, em biết mẹ mới rầy chị nè.
Chị Liễu gượng cười nói lảng:
- Em mới đi học về hả? Áo dài đâu đưa chị giặt luôn.
Tôi nhất quyết lắc đầu từ chối sự săn sóc của chị!
- Em lớn rồi, chị để em làm cho quen, chị còn cả đống đồ kia kìa.
Chị Liễu nhìn tôi bằng cặp mắt tràn thương mến:
- Giặt thêm cho em cái áo dài có sao? Ngoan, không chị ghét.
Tôi biết chị Liễu thương tôi, thương nhất nhà dù chị có đến bốn đứa em, cùng cha khác mẹ, nghĩa là em ruột tôi. Tôi biết con Lan ghét chị Liễu như mẹ tôi vậy. Nó không bỏ lỡ lỗi lầm nhỏ nhặt nào của chị để mét lại với mẹ tôi.
Mẹ tôi, thì người chỉ chờ có dịp để hành hạ, chưởi mắng chị Liễu, đứa con riêng của chồng và cũng là cái gai trước mắt bà.
Tôi không hiểu tại sao mẹ tôi ghét chị Liễu. Theo tôi thì chị rất dễ thương, hiền, ngoan, chị lại giỏi dắn trong việc nội trợ. Thế mà mẹ tôi cứ khư khư xem chị như một kẻ thù.
Ở lứa tuổi 17 như tôi, tôi không còn quá khờ khạo để không hiểu nguyên nhân làm mẹ tôi ghét chị Liễu, nhưng tôi thấy nguyên nhân ấy tầm thường quá, có gì đáng ghét ở một đứa con chồng?
Theo chỗ tôi hiểu, chị tôi mất mẹ năm lên 3 tuổi. Ba tôi ở vậy được hơn hai năm thì tục huyền với mẹ tôi bây giờ. Định mệnh cuộc sống của tôi bắt đầu từ đấy.
Ba tôi thì bận rộn công việc ít khi ở nhà. Tất cả quyền hành nằm cả trong tay mẹ tôi. Nhiều khi tôi cảm thấy bực mình về sự nhu nhược của ba tôi, ông tỏ ra quá bất công với chị Liễu để chiều ý mẹ tôi. Bao giờ, theo lời mẹ tôi kể lại, thì phần lỗi cũng hoàn toàn trút lên đầu chị Liễu. Sự thật, có hay không, chị Liễu cũng chỉ biết lặng im, cắn răng chịu đựng.
Bất nhẫn về thái độ của mẹ, tôi không biết làm gì hơn là an ủi, dỗ dành chị Liễu. Những lúc đó chị tôi khóc trên vai tôi như một đứa bé cần sự che chở của người lớn.
Chị Liễu thường kể cho tôi nghe rằng mẹ chị hồi đó cưng chị lắm, cũng như mẹ tôi cưng tôi bây giờ vậy. Cả ba nữa, ba cũng yêu thương nâng niu chị từng chút chứ không phải gắt gỏng, lạnh lùng như bây giờ đâu.
Mỗi khi nhắc đến người mẹ quá cố, chị Liễu thường không cầm được nước mắt. Tôi không biết nói sao để an ủi chị. Tôi biết chị buồn mẹ tôi nhiều, và càng tủi thân hơn khi nghĩ đến tình thương đã mất. Tôi không thấy mẹ tôi đáng ghét ở điểm nào, trên phương diện khách quan mà nói: người xinh đẹp theo lứa tuổi 40, nội trợ giỏi, đảm đang thương yêu và lo lắng cho con cái hết lòng, chỉ phải cái tội là ghét cay ghét đắng đứa con chồng.
Tôi còn nhớ những trận đòn chị Liễu phải chịu ngày tôi còn nhỏ. Chị Liễu hơn tôi 5 tuổi, tức là khi tôi lên ba, chị đã lên tám tuổi. Mẹ tôi bắt chị theo "chăn" tôi. Mỗi khi tôi không bằng lòng cái gì, ré lên khóc là y như chị Liễu ăn đòn, mẹ tôi đánh mà không cần biết vì sao.
Đến khi những đứa em tôi lần lượt ra đời, chị Liễu càng khốn khổ hơn. Chị làm "vú em" hết đứa này đến đứa khác. Chị cũng được đi học, nhưng công việc nhà thường không cho phép chị học bài, thế nên khi thi trung học đệ nhất cấp, viện cớ chị không lo học hành để thi hỏng, mẹ tôi bắt chị nghỉ học luôn. Năm đó chị 18 tuổi và tôi được 13 tuổi.
Chị Liễu yêu thương tôi vô cùng. Chị chăm sóc tôi từ bộ quần áo, đầu tóc. Vẫn biết đó là công việc mẹ tôi giao cho chị, nhưng tôi biết chị săn sóc tôi vì tình thương.
Mái tóc của tôi để ngang vai, dầy và đen tuyền. Chị Liễu hay gỡ tóc cho tôi và đánh thành hai cái bím lủng lẳng. Có dạo thấy các bạn đi cắt tóc kiểu con trai nhiều, coi cũng ngồ ngộ, tôi háo hức đòi đi, nhưng chị tôi dịu dàng khuyên:
- Đừng cắt tóc con trai Thụy à, chị thấy không đẹp đâu. Gương mặt em để tóc xõa dài dễ thương lắm. Mình là con gái, giữ lấy vẻ thùy mị của mái tóc chứ bắt chước con trai làm chi.
Nghe chị nói có lý, tôi thôi không đòi đi cắt tóc nữa. Và chị càng chăm sóc mái tóc tôi nhiều hơn.
Tôi 17 tuổi, nhưng mẹ tôi vẫn coi tôi như một đứa bé con cần được chăm sóc từng ly từng tí, trong khi lúc ở tuổi tôi, chị Liễu đã phải tự mình đảm đang hết mọi việc trong nhà.
Sự bất nhẫn về tình thương chênh lệch làm tôi vơi đi phần nào sung sướng. Đáng lẽ ở vào cương vị như tôi: một đứa con gái được mẹ che chở yêu thương, nuông chiều, được hưởng một đời sống vật chất sung túc, tôi phải mãn nguyện lắm. Nhưng sự đối xử của mẹ tôi đối với chị Liễu đã làm tôi thường xuyên ray rứt, niềm vui vì thế không trọn vẹn.
Tôi nghĩ, hoặc là mẹ tôi khoan dung một chút, hoặc là ba tôi cứng rắn với vợ một chút, chắc chắn chúng tôi không bị sự bất công làm cách biệt.
Ít khi mẹ tôi rầy mắng mà chị dám trả lời lại, trừ những lúc đụng chạm đến mẹ chị như hôm nay, có lẽ sự tủi thân làm chị liều lĩnh.
Tôi miên man trong những ý nghĩ, tiếng chị Liễu đưa tôi về thực tại:
- Bữa nay Thụy về hơi sớm hả?
Tôi gật đầu:
- Dạ, em nghỉ giờ cuối.
Chị Liễu vừa vò áo quần vừa hỏi:
- Học vui không em? Làm bài được chứ?
Tôi đem chuyện ở trường, ở lớp kể lại chị nghe. Hai chị em tôi cười vui vẻ. Chị Liễu như tạm quên những bất công đã, đang và sẽ bủa vây lấy đời sống của chị.
***
Tôi thử chiếc áo dài mới, ngắm nghía trong gương. Mẹ tôi cười:
- Màu áo này con mặc đẹp đấy. Da con trắng, mặc màu xanh nổi lắm.
Mẹ tôi nghiêng người ngắm tôi, bàn tay bà nhè nhẹ vuốt tóc tôi âu yếm:
- Con mẹ xinh lắm, lớn rồi nghe không cô.
Tôi nũng nịu nhìn mẹ. Ánh mắt bà thật âu yếm. Sự sung sướng tràn ngập trong tôi. Tôi ngồi xuống cạnh mẹ tôi trên chiếc canapé màu đỏ hỏi mẹ:
- Năm mẹ bằng tuổi con chắc mẹ xinh hơn con bây giờ nhiều phải không mẹ?
Mẹ tôi lắc đầu:
- Mẹ cũng như con vậy, có điều hồi đó ông bà ngoại con nghiêm khắc nên không sắm sửa cho mẹ như mẹ sắm cho con bây giờ.
Tôi vít cổ mẹ xuống hôn đánh "chụt" vào trán bà:
- Con thấy bây giờ mẹ đẹp quá, y như lúc con còn bé tí. Bao giờ mẹ cũng đẹp cả.
Chợt có dáng chị Liễu đi ngang, tôi thấy ánh mắt chị thoáng nhìn cảnh âu yếm của mẹ con tôi với đôi mắt buồn rũ rượi. Tôi thấy thương chị hơn bao giờ hết. Thấy mẹ đang vui, tôi gợi chuyện về chị Liễu:
- Mẹ nè!
- Gì con.
- Sáng nay mẹ không đi chợ sao?
Mẹ tôi lắc đầu:
- Sáng nay mẹ hơi nhức đầu, sai con Liễu nó đi rồi.
Tôi nói như một sự vô tình:
- Chị Liễu tội chứ mẹ nhỉ?
Ánh mắt mẹ tôi tỏ vẻ không bằng lòng.
- Tại sao con nói thế?
Tôi vẫn vờ như không quan tâm mà chỉ là một nhận xét rất khách quan:
- Thì con thấy như vậy thôi. Chị ấy hiền và vất vả nhiều.
Tôi cố làm mẹ tôi chú ý hơn đến chị Liễu bằng thiện cảm:
- Chị Liễu thương con lắm mẹ ạ.
Mẹ tôi bĩu môi:
- Thương gì mà thương, con. Chỉ được cái nước làm màu vậy thôi. Nó ăn cơm của mình thì phải săn sóc con chứ, không lẽ nuôi cơm nó để thờ sao.
Tôi thấy bất nhẫn trước nhận xét quá đáng của mẹ. Ba tôi cũng là ba chị Liễu. Ba chúng tôi đi làm kiếm tiền về nuôi lũ con, trong số đó có chị tôi nữa, vậy mà mẹ tôi nói y như chị là một người làm công, không hơn không kém.
Mẹ tôi thương tôi vô cùng. Người có thể chiều tôi tất cả mọi việc, trừ việc tôi đòi hỏi một sự công bằng cho chị Liễu. Có lẽ ấn tượng không đẹp giữa "mẹ ghẻ con chồng" đã quá sâu đậm trong đầu óc bà. Chính chị Liễu cũng hiểu tôi cố gắng trong việc xoay chiều cảm nghĩ của mẹ tôi về chị, nhưng không thành công. Chị thường nói với tôi:
- Chị biết Thụy thương chị nhiều, Thụy muốn má cũng thương chị. Nhưng má không muốn thế thì em đừng nên nói nhiều rồi má sẽ nghĩ lầm rằng chị xúi biểu em, lại ghét chị thêm thì khổ.
Tôi biết chị Liễu đã nói đúng, nhưng tôi vẫn rình chờ cơ hội để "tấn công" vào tình cảm mẹ tôi, tôi muốn thấy chị tôi sống êm đềm trong tình thương như chúng tôi đang sống.
Tôi chợt nói với mẹ bằng một vẻ... ngây thơ nhất đời:
- Mẹ ơi, sao mẹ ghét chị Liễu dữ vậy?
Dường như một thoáng bàng hoàng nào đó vừa đi qua tầm mắt mẹ tôi. Người tin rằng tôi biết người ghét chị Liễu, nhưng người không tin rằng tôi dám nói lên nhận xét đó một cách trắng trợn như vậy. Mẹ tôi hỏi:
- Sao con nghĩ thế?
Tôi vẫn cố đóng trọn vai trò... trẻ con vô tình:
- Thì con thấy vậy nên hỏi mẹ.
Mẹ tôi thoáng nghi ngờ:
- Ai nói với con vậy Thụy? Con Liễu phải không?
Tôi lắc đầu lia lịa:
- Đâu có mẹ. Chị ấy đâu nói gì với con.
Mẹ tôi căn dặn:
- Con còn nhỏ, cứ lo học đi, đừng để ý chuyện người lớn nghe chưa. Nghe nó nói rồi đâm ra oán cha ghét mẹ không chừng.
Sợ mẹ tôi lại trút cơn giận lên đầu chị Liễu, tôi nói lảng đi:
- Mẹ nè, bữa nào mẹ dẫn con đi chợ nghe mẹ.
Mẹ tôi vui trở lại:
- Con muốn sắm gì? Robe hay áo dài.
Tôi nũng nịu lắc đầu:
- Đôi găng tay của con sờn rồi, con muốn sắm đôi khác.
Mẹ tôi đồng ý ngay:
- Ừ, được, để mẹ đưa con vào Tax chọn.
- Ở chợ Bến Thành thiếu gì mà phải vào Tax hả mẹ?
Mẹ tôi âu yếm:
- Mẹ biết, nhưng ở Tax đồ ngoại quốc tốt hơn.
Chạnh nghĩ tới chị Liễu suốt năm chỉ có ba mớ đồ nội hóa rẻ tiền, nhưng tôi không dám nói thẳng ý nghĩ đó với mẹ. Tôi sợ chú ý dồn dập đến chị quá làm mẹ tôi nghi ngờ chị xúi biểu nên thôi.