Can Ba! Sao cháu lại vẫn cứ nằm mơ giữa ban ngày thế hả? Có phải hồn phách cháu đã bị hồ ly tinh dẫn đi mất rồi phải không? - Bà Cửu từ phía sau đập mạnh vào lưng tôi, giọng nói có vẻ bực tức.
Tôi lắc lắc cái đầu nặng trịch để xua đi cám giác choáng váng do giấc mơ đưa lại. Mặt trời đang treo trên đỉnh đầu, da đầu bị thiêu đốt đau đớn khó chịu vô cùng.
Bà Cửu vẫn cứ lắng nhắng trong miệng:
Bọn đàn ông đều điên hết cả rồi. Ta muốn nói là bọn đàn ông trong gia tộc ăn cỏ tranh ấy. Cháu hãy nhìn ông Tứ của cháu đi, hãy nhìn ông Cửu của cháu đi rồi hãy nhìn lại chính mình đi!
Ông Cửu đang xách chiếc lồng có con chim cú mèo trong tay đứng bồi hồi trên đồng cỏ đã trọc lóc, miệng vẫn không ngừng hát những lời ca vô nghĩa như gọi quỷ gọi ma, con cú mèo cũng hòa những tiếng kêu như gọi quỷ gọi ma nhưng tiết tấu đã nhịp nhàng vào trong những lời ca của ông Cửu. Thời gian làm việc và nghỉ ngơi của con cú mèo đã đảo ngược hoàn toàn, ngày kiếm ăn đêm ngủ. Thật là "trên đời không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền"! Ông Tứ đang nằm bên cạnh hàng rào cây khởi hôi để sưởi ấm, từ trong xương cốt của ông, những cơn rét vẫn đang hành hạ khiến ông run lên từng đợt, e rằng có uống đến ba trăm củ nhân sâm Nhật Đạm cũng không đủ xua đi cái hàn khí trong người ông Tứ nữa rồi.
Những người lính diệt châu chấu đã thổi còi thu quân, những nghiên cứu viên châu chấu cũng đã quay về bên cạnh căn lều của họ để chuẩn bị nấu cơm. Trên đường, châu chấu nằm sắp lớp cao đến nửa tấc. Màu sắc ban đầu của mọi vật đã biến đổi hoàn toàn, khắp nơi chỉ thấy một màu đỏ sậm, tất cả mọi vật đang chao đảo một cách vụng về. Trên người ông Tứ, châu chấu cũng đã bám đầy một lớp, nhìn từ xa trông giống như một tổ ong mật. Chỉ có đôi mắt của ông là vẫn he hé mở, qua kẽ hở của lớp châu chấu, chúng đang phát ra những tia nhìn lạnh lẽo yếu ớt. Không biết tất cả người trong thôn đều đã trốn đi đâu, cái gia tộc ăn cỏ đồ sộ chỉ còn lại mấy người chúng tôi đây. Nhưng tôi nhớ, tôi còn có vợ và con trai, tôi vẫn mua về cho con trai mình mấy gói bánh khô có mùi hành; bố mẹ tôi vẫn còn đang khỏe, lại còn bà Ngũ, bà Lục, chú Mười Tám, thím Mười Tám và rất nhiều con cái cháu chắt của các gia đình anh chị em với tôi... Tất cả bọn họ đều đã từng tồn tại, cũng không thể nào diệt vong. Chỉ cần chờ nạn châu chấu đi qua, tôi có thể trông thấy họ tập hợp trên khoảng đất trống ở đầu thôn nhảy múa điên cuồng, nhảy cho đến lúc sùi cả bọt mép ra ngoài, thậm chí có người còn ngã xoài bất tỉnh.
Tôi nhất định sẽ tham gia vào đêm nhảy múa điên cuồng ấy. Đến lúc ấy, con cú mèo trong lồng của ông Cửu nhất định cũng sẽ nói được một câu tiếng phổ thông thật lưu loát nhưng giọng nó nhất định sẽ trơn tuột chẳng khác nào giọng của cô phát ngôn viên trên đài phát thanh của Quốc Dân đảng.
Tôi chẳng quan tâm đến những lời mê mê sảng sảng như bị lên đồng của bà Cửu văng vẳng bên tai nữa, cũng không nhìn cái thân thể cứng đơ của ông Tứ và dáng điệu điên điên dại dại của ông Cửu nữa, tôi co giò chạy trên con đường dẫn đến thôn đông - con đường mà ngày xưa bà Tứ đã cưỡi lừa đi qua . . .
Cố gắng chịu đựng sự ngứa ngáy kỳ lạ trên toàn thân do châu chấu bám vào, mọi người vẫn tập trung tinh lực giương đôi mắt hiếu kỳ nhìn bà Tứ đang đeo đôi giày trước ngực và buông những lời lẽ ngông cuồng, trong lòng ai cũng ấp ủ những suy nghĩ rất phức tạp. Cho dù ai cũng nghe được tin bà Tứ tư thông với gã thợ hàn nên bị ông Tứ đuổi về nhà cha mẹ dẻ, nhưng cách bà Tứ đường đường chính chính cưỡi lừa đi trên đường lớn rời khỏi làng và cũng hùng hùng hổ hổ xông vào tế đàn làm cho những ý nghĩ khinh miệt đối với người đàn bà dâm đãng trong lòng họ phút chốc tiêu tan, thậm chí sự khinh miệt ấy đã chuyển sang gương mặt trắng bệch của ông Tứ. Hoàn toàn chính xác, bỗng nhiên tôi ý thức được rằng, với tư cách là một thế hệ con cháu vô tình đến tàn khốc đứng ở vị trí phán xét tổ tiên mình, cho dù đã được trang bị đầy đủ những tín điều về chuyện phải đối xử với người đàn bà phản bội chồng như thế nào, những tín điều này như máu chảy trong huyết quản của mỗi người chúng tôi cả đàn ông lẫn đàn bà, nhưng trước những quy phạm đạo đức lấy thú tính làm cơ sở và những tình cảm lấy nhân tính làm cơ sở, trời đất đang thăng bằng bỗng nhiên quay cuồng, tôi vô phương tuyên cáo tội trạng của bà Tứ. Trong cái thế giới này, mấy ngàn năm cũng chỉ như một ngày, lúc nào đàn ông cũng bại hoại hư hỏng hơn đàn bà. Mọi người tự động giạt qua hai bên để nhường đường, mắt ngắm nhìn con lừa lông lá xác xơ linh loạn như một cơn gió phóng vèo qua. Ông Cửu cầm sợi dây cương một cách hờ hững trong tay lao theo sau. Lúc này, linh hồn của tôi cũng đang đuổi theo ảo ảnh của bà Tứ và con lừa, đuổi theo mùi hương lạ lùng toát ra từ thân thể bà Tứ, dần dần rời xa cảnh huyên náo ở trong làng.
Bờ đê rất dốc và cao. Trên mặt bờ đê rất dốc và cao ấy là một con đường đất rất bằng phẳng. Con lừa đã từng trên mặt đê chạy xuống, nhưng sau khi rời khỏi thôn, nó lại chạy vòng trở lại. Nước sông màu lam nhưng những bọt sóng vỡ ra thì lại giống như những cánh hoa cúc trắng. Con lừa trông thấy nước sông mênh mang nhưng chẳng tỏ vẻ gì hoảng sợ. Bầu trời trong đến vô cùng, chỉ có một đám mây trắng hình con lạc đà đang treo lơ lửng bên cạnh mặt trời. Trời đất mênh mông như đang run rẩy, có lẽ là do bài tế văn của ông Tứ làm cho cảm động, nhưng cũng có lẽ là do triệu triệu con cháu của châu chấu thần đang di chuyển trên mặt đê. Những loài thực vật kỳ dị trong đầm đã bị châu chấu ăn hết lá và vỏ, chỉ còn trơ lại những bộ xương trắng hoặc đen đứng trơ vơ thảm thương trông giống hệt những bộ xương khủng long bé nhỏ. Từ xa, lôi phát hiện ra rất nhiều những bộ xương trắng hếu nằm tán loạn giữa đầm lầy, trong đó có xương đầu của ngựa, xương chân của gấu, có cả những hàm răng của loài vượn người. Trong không gian thoang thoảng mùi tanh của nước sông, mùi tanh của bùn trong đầm lầy và mùi tanh của phân châu chấu. Ba mùi vị tanh tưởi này có tầng thứ phân minh, trong đục rõ ràng, địch ta phân định, tuyệt đối không dung hòa trong nhau, hình thành trong cái thế giới tanh tao ấy ba vùng trận địa có thành lũy phân minh.
Ngày ấy, khi bà Tứ, con lừa, ông Cửu đi trên mặt đê và đã rời xa thôn làng khoảng ba dặm thì nghe thấy những những tiếng ầm ì vang lên từ cánh đồng và lan tỏa ra khắp đất trời. Trên cánh đồng trọc, những làn sóng châu chấu đang di động, hết đợt nọ tiếp đợt kia ùn ùn đổ về phía bờ đê. Châu chấu không phải nhảy mà đang chảy, giống hệt những con sóng táp vào bờ. Ào! . . . Ào! . . . Ào! . . . Mẹ ơi ! Ào! . . . Lại một đợt sóng nữa, nghìn nghìn vạn vạn con nối tiếp nghìn nghìn vạn vạn con . . . Mẹ ơi ! Lại Ào! . . . Ào! . . . Ào! . . . trùng trùng điệp điệp không thể kể hết được! Thượng đế của tôi! Tôi lo rằng từng đàn lừng đàn châu chấu ấy sẽ gặm mất con đê cao bảy mét trên rộng tám mét đáy rộng mười hai mét mất thôi và nước sông sẽ tràn qua đê đổ vào làng. May mà châu chấu không ăn đất, tiếc là châu chấu không ăn đất. Châu chấu tụ tập dưới chân đê kết thành những ụ to như chiếc thùng gánh nước nhấp nhô kéo dài như những con rồng khổng lồ dài đến cả trăm mét từ từ lăn lên theo sườn đê. Con lừa sợ đến độ bốn chân run rẩy, sợ đến độ đái ỉa tung tóe. Mặt ông Cửu cắt không còn giọt máu, vết thương đỏ hỏn do bị ông Tứ cắn và vết bầm thâm tím do bị giày của bà Tứ đá vào bỗng trở nên nổi bật trên sắc mặt tái nhợt của ông. Ông dùng chiếc dây thừng đánh vào mông con lừa, ý muốn bảo nó hãy chạy cho thật nhanh, nhưng gân con lừa đã nhũn, xương nó đã mềm, hai chân sau của nó khuỷu xuống ngồi chồm hổm trên mặt đất một dòng nước đái bắn tưng lên. Bà Tứ rời khỏi lưng lừa vẫn với đôi mắt nửa mở nửa khép như mắt Bồ Tát, đôi lông mày lá liễu nửa cau nửa không cau, đứng yên một cách ngờ nghệch, không biết bà là bà Tứ thật hay chỉ còn là cái xác của bà Tứ. Chúng tôi trông thấy, những con rồng đang uốn khúc bò lên bờ đê, không hề đứt đoạn, trước trước sau sau, tính ra cũng phải đến hơn ba mươi con rồng như thế. Tôi ước tính, cứ cho mỗi con rồng dài một trăm mét, đường kính mười phân, tính ra thì trong buổi sáng hôm ấy châu chấu đã bao phủ đến gần mười sáu nghìn mét vuông đất trên bờ đê. Với chừng ấy châu chấu, mười đoàn tàu vẫn chở không hết, chưa nói là chúng đang sinh sản một cách thần tốc. Hơn nữa, đâu phải chỉ có những con rồng châu chấu này xuất hiện ở bờ đê này mà tôi tin rằng ở bờ đê phía tây, ở giữa làng. . . đều có những con rồng châu chấu này xuất hiện.
Tôi quan sát thật kỹ cảnh tượng trên, chăm chú nhìn những con châu chấu đang ôm nhau thật chặt, những chiếc xúc tu động đậy, những chiếc bụng động đậy, những chiếc mồm động đậy để chảy các chất dịch màu xanh ra ngoài, tiếng ma sát của nghìn vạn chiếc bụng và vô số những chiếc chân khi va vào nhau tạo nên những âm thanh vô cùng kỳ quái kết hợp với đó là những âm thanh thần bí phát xuất từ vô số chiếc mồm. Âm thanh kỳ quái và âm thanh thần bí hỗn tạp giao thoa tạo thành một thứ âm thanh không hề thanh bình khiến người ta phải đầu choáng mắt hoa, toàn thân phát ngứa ngáy. Đó không phải là âm thanh của một trận cuồng phong lướt trên mặt đất, nó còn phức tạp và kỳ quái hơn âm thanh của cuồng phong nhiều. Tai họa đột nhiên giáng xuống, địa cầu quay ngược trở lại. Có lẽ mấy trăm năm sau, thế giới này sẽ là thế giới của châu chấu. Người không bằng châu chấu. Tôi ngây người nhìn những con châu chấu mang theo sự hủy diệt đang từ từ lăn trên sườn đê, ánh nắng chiếu trên những con rồng châu chấu phản xạ thành những màu sắc và ánh sáng kỳ dị khiến quang cảnh cánh đồng phía xavà dòng sông cận kề tất thảy đều trở nên ủ dột u tối. Thứ màu sắc và ánh sáng kỳ dị lại kết hợp với những âm thanh kỳ dị như những mũi dùi khoan vào tim gan mọi người khiến từ trong những dây thần kinh màu trắng một nỗi sợ hãi như điện xẹt xông lên trên não bộ làm xuất hiện những đốm hoa lửa âm u. Nếu chúng tôi cứ đứng ngây người như thế này trên mặt đê thì có khác nào chúng tôi chờ chết, những con rồng châu chấu chắc chắn sẽ hút chúng tôi vào trong bụng của chúng, thân thể chúng tôi sẽ có tầng tầng lớp lớp châu chấu bao quanh và tất nhiên chúng tôi cũng sẽ lăn theo chúng, lăn xuống chân đê và lăn vào cõi tối tăm mù mịt, lạnh giá, sâu không thể dò của đáy sông, thi thể của chúng tôi sẽ trở thành miếng mồi ngon cho các loài thủy tộc như cá, ba ba, cua, tôm. . ., sang năm trong thịt của những loài thủy tộc khốn kiếp được bày bán trong chợ nhất định sẽ có một tế bào của chúng tôi. Nếu chúng tôi bị hút vào trong bụng những con rồng châu chấu này, chúng tôi có khác gì loài ếch nhái trong bụng những con rắn độc. Thế thì ô nhục quá, đáng sợ quá, tệ hại hơn nữa là chúng tôi sẽ trở thành vật kích thích thần kinh của con người mai sau. Chạy thôi, chạy để bảo toàn tính mệnh? Tôi kêu lên một tiếng, con lừa cũng liền theo tiếng kêu của tôi mà kêu lên một tiếng. Ông Cửu chạy đến kéo tay bà Tứ, nhưng trên miệng bà Tứ đang nở một nụ cười sao mà ấm áp. Bà Tứ xua xua tay. Những con rồng châu chấu đang lăn lên tới mặt đê. Tôi kinh dị phát hiện, chúng tôi đang đứng giữa chỗ tiếp giáp giữa hai con rồng. Đúng là ý chí của thượng đế, là sự an bài của ma quỷ! Quả nhiên bà Tứ có một sức mạnh của thần linh! Tôi nghi ngờ rằng, giữa bà Tứ và con châu chấu thành tinh trong miếu Ba Lạp đã có một quan hệ ám muội nào đó.
Những con rồng châu chấu đứng yên trên mặt đê, hình như để chỉnh đốn đội ngũ, thân thể rồng thu nhỏ lại một tí, yên lặng trong giây lát rồi như một những khúc gỗ tròn to tướng, vừa ầm ì vừa lăn xuống sông. Mấy chục con rồng châu chấu đồng thời lao xuống dòng sông khiến nước bọt bắn lên tung tóe, trên mặt nước xa gần đều vang lên tiếng nước vỡ rì rào. Chúng tôi đứng ngây người nhìn cảnh tượng ly kỳ hiếm thấy của thế gian. Đó chính là ngày 15 tháng năm Âm lịch năm 1935, ở những nơi không bị dịch châu chấu phá hoại đang rì rào những dợn sóng lúa mạch mềm mại chín tới, đợt tằm thứ nhất đang bắt đầu nhả tơ trên những lớp rơm lúa mạch. Mẹ tôi sáu tuổi, vì phải bó chân nên chỉ có thể vịn vào tường mà dò từng bước, thời gian trơn nhẫy như một con cá trèn mang trên mình đầy những niêm mạc màu bạc cứ trượt qua trượt lại trước mắt tôi.
Khi những con rồng châu chấu trườn xuống dòng sông, trong đầu óc tôi bỗng vang lên một câu nói ngắn gọn: Châu chấu tự sát! Xưa nay tôi vẫn nghĩ rằng, tự sát là bản lĩnh đặc biệt chỉ có ở con người và con người chỉ có thể khẳng định vị trí cao cấp của mình so với những loài động vật khác ở điểm này. Đây cũng là cơ sở quan trọng nhất để con người cảm thấy tự hào. Châu chấu tự sát! Nhưng ngay lập tức, suy nghĩ này của tôi đã tan thành mây khói, châu chấu không hề có ý định tự sát mà đang muốn vượt sông! Con người vẫn có thể tiếp tục tự hào. Những con rồng châu chấu đang lăn lộn một cách gấp rút trên mặt nước, thân hình con rồng bị dòng nước chảy đẩy lệch đi thì nó lăn lộn theo độ lệch, bọt nước rất nhỏ nhưng rất nhiều, mặt nước sông như có muôn ngàn vết rỗ chằng chịt, xanh đen. Trước mắt tôi, từng đàn lươn hung mãnh xông đến khiến mặt sông nổi sóng cuồn cuộn, rất nhiều những đường vòng cung màu nhũ bạc được vạch trên mặt nước. Có con nhảy vọt lên cao rồi đâm bổ xuống, có con quay vòng rồi đâm thẳng vào con rồng châu chấu. Bọn lươn dùng chiếc miệng như họng súng đớp lấy châu chấu. Nhưng sự phản kháng của bọn châu chấu cũng không đến nỗi tồi. Chúng bám chắc lại với nhau hơn nên việc xé lẻ từng con ra không phải dễ dàng gì, thậm chí bọn lươn lại bị vòng xoay của châu chấu làm cho điên đảo, thi thoảng lại nổi cái bụng vàng vàng trên mặt nước như những dải lụa.
Chúng tôi thấy những con rồng châu chấu đã sang tới bờ bên kia và đang bắt đầu lăn lên triền đê. Bọn châu chấu được thấm nước sông nên thân hình con rồng như được dát một lớp bạc. Bọn chúng dừng lại trên mặt đê, hình như bọn chúng đứng lại để thở. Lúc ấy, có tiếng kêu kinh sợ của những người ở phía bên kia bờ sông. Hình như tiếp được tín hiệu, mấy chục con rồng châu chấu bỗng nhiên phềnh to lên rồi nở bung ra, lao thẳng về phía bắc con đê với một khí thế không có gì ngăn cản nổi. Có lẽ ở đó vẫn còn những thảm cỏ xanh, những khoảnh hoa màu tốt tươi. Tuy chỉ cách nhau có một con sông nhưng tôi chưa bao giờ qua bên ấy, do vậy không thể biết tình hình bên ấy như thế nào.