Ven bờ Trường Giang, sáng sớm sương mù dày đặc. Trên mặt sông nơi đường chân trời nối liền mây nước dường như phủ một lớp màn trắng bạc, không nhìn thấy rõ. Xuyên thấu qua sương mù mờ mịt, chỉ nghe thấy tiếng đọc sách lanh lảnh được cơn gió buổi sớm mai quyện đầy hơi nước ẩm ướt đưa về phương xa…
“Tiểu nhân nhàn cư vi bất thiện, vô sở bất chí, kiến quân tử nhi hậu yếm nhiên…”
Tiếng trẻ con nghiêm chỉnh đọc bài.
Sau đó, liền nghe được một giọng nam trong sáng vang lên, chất chứa tiếu ý:
“Tiểu nhân nhàn cư vi bất thiện, câu này ý nói: khi tiểu nhân rảnh rỗi thì chuyện xấu gì cũng có thể làm, nhưng một khi gặp quân tử, hắn sẽ cảm thấy hành vi của mình không tốt, vì thế mới phải che che giấu giấu…”
Mặt trời nhú lên lấp ló, ánh nắng sớm xuyên qua sương mù chiếu lên mặt sông thành từng dải sóng nước lấp lánh ánh sáng, cũng chiếu sáng nhà gỗ nho nhỏ ven bờ. Ánh dương ấm áp lọt qua song cửa sổ rải xuống mặt đất một màu vàng óng, rọi lên khuôn mặt hài đồng bên cửa làm sáng bừng cả những chiếc lông tơ rất nhỏ trên gò má bé con xinh xắn.
“Phu tử, phu tử, con biết,” thằng nhóc mặt tròn ngồi một bên trong nhà gỗ giơ tay cao cao, “câu này lần trước phu tử nói rồi, hình như là…tự tàm hình tuế [1]”
[1. Nguyên gốc: tự tàm hình uế, nghĩa là tự biết xấu hổ]
“Ngốc! Là ‘uế’, không phải là ‘tuế’!” Thằng nhỏ da đen bên cạnh tiểu quỷ mặt tròn liếc mắt khinh thường nhìn đứa bạn ngồi cạnh, vươn tay nhỏ lên, không chút nghĩ ngợi đét một cái lên đầu nó.
Thấy tình cảnh ấy, người lớn duy nhất trong nhà không giận mà cười.
Đó là một thanh niên một thân áo xanh. Dù cho không nhìn quyển sách trên tay y, cũng thấy mặt mũi ngũ quan của y mang đậm phong độ của người trí thức, mi mục thanh tú, tóc búi cài trâm trang trọng chỉnh tề, bên mai không có lấy một sợi tóc rối.
Khóe môi khẽ nhếch, con ngươi đen láy tràn ngập ý cười, y vươn tay, lấy sách gõ nhẹ lên đầu tiểu quỷ da đen lấy làm trách cứ____động tác tuy khoa trương, xuống tay lại rất nhẹ mềm.
Sau đó, y lấy trong tay áo ra hai cây kẹo đường nho nhỏ, đưa một cây cho nhóc con trước mặt, cười nói: “Thưởng cho con biết học biết dùng.”; lại đưa cây nữa cho thằng nhóc da đen, cười bảo: “Thưởng cho con học lâu nhớ kĩ.”
Trong nhà có sáu đứa trẻ con, chúng nó trông thấy thế thì gọi váng lên “phu tử” “phu tử”, đứa nào cũng muốn ăn kẹo đường. Thanh niên nhất nhất đồng ý, tạm thời ngừng dạy, phát từng cái kẹo cho đám trò nho nhỏ.
Lũ trẻ liếm kẹo đường mặt mày hớn hở, vui vẻ nói chuyện đùa chơi. Tiểu quỷ mập mạp ngồi dựa cửa sổ lúc trước chuyên tâm đọc sách, giờ đang lắc lư cái đầu ngơ ngẩn nhìn ra ngoài. Vừa nhìn một cái, nó đã “A” lên một tiếng:
“A! Có con cáo con!”
Đám trẻ nhao nhao ùa tới gần cửa sổ nhìn ra ngoài, thanh niên cũng không ngoại lệ.
Mép nước nơi bờ sông, trên mặt cỏ xanh non có chú cáo con màu trắng lẳng lặng đứng đó. Gió sông nhẹ nhàng phất phơ bộ lông tuyết trắng trên người cáo con, nó giương to đôi mắt xanh biếc nhìn thẳng về nhà gỗ bên này.
Lũ nhỏ đều cảm thấy mới mẻ, kinh ngạc kêu oa oa không ngừng. Nhóc da đen gan lớn hướng về phía cáo trắng, vừa “khu khu” hai tiếng vừa muốn bật cửa sổ chạy ra, lại bị thanh niên nắm bả vai cản lại.
Động tĩnh trong phòng làm giật mình con se sẻ trên trảng cỏ non, nó vụt bay, vụt hạ. Chỉ có con cáo nhỏ vẫn bất động như cũ, lặng lẽ trông sang.
Khó hiểu, tầm mắt thanh niên chạm tầm mắt nó.
Bị một đôi mắt như vậy nhìn chăm chú, trong lòng thanh niên không khỏi có chút sợ hãi. Y chưa từng tìm hiểu ánh mắt của dã thú, cho nên trong đôi mắt xanh biêng biếc kia, y nhìn không ra hỉ ra bi, không thấy bất cứ cảm xúc nào, thứ duy nhất mà y có thể xác định, chỉ là nó vẫn đang im lặng nhìn y mà thôi.
Sương sớm lại nổi lên mông lung, dần dần lan tỏa khắp không gian mờ ảo. Dáng hình trắng tuyết dường như tan biến hòa vào màn sương. Thế nhưng thanh niên vẫn thấy rõ ràng, cặp mắt biếc xanh sắc bén vẫn nhìn mình không dứt, tựa như trong trời đất không còn vật gì khác cả.
Thanh niên càng lấy làm lạ, càng sinh nghi. Sau khi dặn đám trẻ đợi trong phòng, y đẩy cửa, đi ra ngoài. Cánh cửa vang “két” một tiếng, khiến mấy con chim trên cành cao giật mình vụt bay, cũng khiến con cáo nho nhỏ kia, chuyển động.
Nhưng không phải nó giật mình bỏ chạy, mà là chậm rãi đi về phía y. Tới trước mặt thanh niên, cáo trắng nhỏ dừng lại, ngồi xuống, ngẩng đầu ngước mắt lên nhìn y.
Mắt thấy cáo con đáng yêu xinh xắn, cái đuôi thi thoảng còn lúc la lúc lắc, thanh niên cúi người, thử thăm dò vuốt ve bộ lông như tuyết như nhung.
Cáo con không tránh, chỉ điềm nhiên ngồi đó chăm chú dõi mắt nhìn thanh niên mặc cho y vuốt lưng mình. Sau một lúc lâu, nó bỗng nhiên vươn chân trước ra, đáp lên bàn tay trái thanh niên đang buông xuống.
“Ồ.” Thanh niên cong cong khóe môi vẽ nên nụ cười nhàn nhạt. Y không thấy có gì khác thường, chỉ nghĩ cáo con này có duyên với mình quá đi thôi. Y cầm nhẹ cái móng vuốt nhỏ xinh, khẽ cười.
Lũ trẻ con nhìn thấy cáo nhỏ không những không cắn người mà còn rất thích phu tử thì đua nhau xông ra khỏi nhà, vây quanh cậu chàng mà mồm năm miệng mười. Đứa nhát gan chỉ dám sờ nhẹ cái đuôi lông xù, đứa to gan một chút thì nắm cái tai be bé. Mới đầu cáo con còn chịu đựng ngồi im, cuối cùng hẳn là nổi giận, nó nhảy lên đầu vai thanh niên, dứt khoát chôn đầu vào hõm cổ y, nằm im phăng phắc cứ như đã ngủ rồi.
Thanh niên bất đắc dĩ nhếch khóe môi, vỗ tay gọi đám trẻ về phòng nhỏ, tiếp tục đọc “Tiểu nhân nhàn cư vi bất thiện”.
Y chuyên tâm chú mục vào giảng giải cuốn sách trong tay, không để ý thấy, cáo con trên vai bên cổ mình len lén nheo lại một con mắt, dùng đôi con ngươi xanh màu ngọc bích, lẳng lặng ngắm sườn mặt y đăm đăm.