Từ phòng tập đến hậu trường phải đi qua một đoạn hành lang không có đèn, không dài lắm nhưng có một khúc ngoặt nho nhỏ. Ánh sáng từ cửa lớn chiếu vào, để lại một vùng đen tối trong góc khuất. Sau vài lần rẽ ngoặt, những âm thanh biểu diễn trên sân khấu chỉ còn lại những dư âm, bị át đi bởi tiếng cười nói ồn ào của những người chờ biểu diễn.
Cuộc thi hát trong trường đang diễn ra rất sôi nổi. Giang Hải không tham gia thi hát. Anh cũng khỏng phải là sinh viên của ngôi trường này. Ban nhạc của một người bạn được mời làm khách mời hát tiết mục cuối cùng, tay chơi guitar đổ bệnh nặng, thế nên anh bị kéo đến thay thế. Anh đã thu dọn xong hành lý, chẳng bao lâu nữa sẽ về quê. Nghĩ đến việc đây là lần cuối cùng biểu diễn ở Bắc Kinh nên anh không từ chối.
“Quyết định đi thật sao?”. Bạn anh đứng dựa tường, dò hỏi anh.
“Ừ”, Giang Hải cúi đầu điều chỉnh dây dàn, khẽ đáp lại một tiếng.
“Khởi San thì sao? Cùng về với cậu à?”.
“Cô ấy không đi”, Giang Hải vẫn không ngẩng đầu, “Bọn mình không còn quan hệ gì nữa”.
“Hả...”. Bạn anh không biết nói gì.
Giang Hải nhớ lại đêm đông lạnh giá mấy tháng trước, dưới trời mưa tuyết, Khởi San ùa vào lòng anh khóc nức nở. Anh ôm cô, giống như ôm cả thế giới vào lòng. Nhưng bỗng chốc tất cả biến thành mây khói. Thì ra chỉ có một mình anh.
Anh không biết ai đã buông tay trước. Là anh hay Khởi San. Hoặc cả hai đều không có niềm tin và lý do để tiếp tục kiên trì.
Mối tình nào mà không có những lúc vui vẻ, hạnh phúc, yêu thương? Nghỉ hè năm thứ ba, họ quyết định cùng về thị trấn Bạch Sa, quê hương của Giang Hải. Ở đó giao thông bất tiện, phải đi tàu gần ba mươi tiếng từ Bắc Kinh đến Đam Hóa, sau đó bắt xe khách dường dài đến Ðồng Cảng, đến chỗ rẽ nào đó xuống xe, sẽ có xe ba bánh của người bản địa đưa họ đến thị trấn Bạch Sa.
Khởi San không cảm thấy phiền phức. Cô cũng đã từng cùng bố mẹ đi du lịch đến những thành phố khác, nghe lời kể của Giang Hải, chỉ coi đó là kỳ nghỉ ngọt ngào của hai người. Tuy nhiên ngồi trên toa tàu màu xanh gần ba mươi tiếng đối với cô mà nói dường như quá vất vả. Ðể không phải vào nhà vệ sinh mùi hôi nồng nặc, Khởi San không uống nhiều nước. Khi đến Đam Hóa cô bị say nắng nhẹ. Đi qua sân ga nóng nực, không khí nóng ẩm của miền nam khiến cô khó thở, sắc mặt nhợt nhạt, vừa đi ra khỏi ga đã nôn thốc nôn tháo.
Giang Hải từ bỏ kế hoạch về thị trấn Bạch Sa trong ngày, tìm một nhà nghỉ cho Khởi San nghỉ ngơi, sau đó đến hiệu thuốc gần đó mua thuốc. Khởi San muốn tắm nhưng mở vòi nước, chỉ có nước lạnh. Cô vặn hết cỡ, hy vọng có một chút nước ấm. Trong lúc chờ đợi cô dùng nhà vệ sinh, lúc đứng dậy muốn xả nước nhưng phát hiện trên tay cầm của bồn cầu có một con ếch. Con ếch này không giống những con ếch ở miền bắc, sống lưng màu xanh nhạt, để lộ một lớp màu vàng, cái miệng phập phồng, đôi mắt đen trở nên nổi bật trên lớp da nhạt màu. Nắp bồn nước hé mở, trong đó có một lớp bọt màu trắng. Sau một hồi suy nghĩ, Khởi San thấy toàn thân ớn lạnh, xua tay đuổi con ếch đi. Quả nhiên nó bật nhảy, nhưng lại nhảy lên mặt cô, bàn chân nhỏ bé lành lạnh dính dính, Khởi San sợ quá hét toáng lên.
Lúc quay về, Giang Hải nhìn thấy vòi nước vẫn còn mở, Khởi San đang xua tay gào thét. Anh tưởng rằng vòi nước bị hỏng, vội vàng chạy lại kiểm tra. Khởi San ôm lấy anh từ phía sau, khẽ sụt sịt. Sau khi biết nguyên nhân, Giang Hải dở khóc dở cười. Anh vòng tay ôm cô vào lòng rồi vỗ về, khẽ an ủi cô.
Khi anh kể với Khởi San về chuyến đi, cô còn có chút phấn khích, cảm thấy mới lạ, nói rằng trước đây mình đi du lịch cùng bố mẹ, ở những khách sạn lớn giống hệt nhau, không nhận ra được sự khác biệt giữa các thành phố. Bây giờ cho dù là nhà nghỉ mà Giang Hải nghĩ rằng khá ổn đối với cô mà nói quả thực có chút sơ sài.
“Em vất vả rồi”.
Khởi San nhắm mắt, khẽ lắc đầu, “Được ở bên anh thì đi đâu cũng tốt”.
Nhưng Khởi San không thể cùng anh đến thị trấn Bạch Sa. Đêm hôm ấy cô sốt cao, nhiều ngày không hạ. May mà mẹ bạn thân của anh là Tề Dực làm việc trong ủy ban thành phố nên đã tìm một bệnh viện lớn để cô điều trị. Khi gọi điện về nhà, Khởi San không hề kêu ca, nhưng giọng nói có chút nghẹn ngào khiến một người nhạy cảm như mẹ cô nhận ra. Bố Khởi San lập tức bay đến Đam Hóa, đợi con gái hạ sốt liền đón về Bác Kinh. Giang Hải tiễn họ ở sân bay. Bố Khởi San nói năng lạnh nhạt. Khởi San yếu ớt lưu luyến không rời, không ngừng ngoái đầu, nước mắt lã chã.
Về đến thị trấn Bạch Sa, mẹ hỏi người bạn anh đã nói đi đâu rồi, Giang Hải không muốn trả lời, lấy xe đạp đạp ra bờ sông. Nước sông vàng xám chầm chậm trôi, đổ ra biển. Cây cỏ dập dềnh trên mặt nước. Chúng cắm rễ dưới đáy sông, không thể tách khỏi mảnh đất sinh tồn, cũng không thể quyết định phương hướng của mình.
Giang Hải nhớ lại lời nói nửa đùa nửa thật của Nguyễn Thanh Mai, “Cô bạn gái nhỏ bé của anh quá tinh xảo, lúc nào cũng phải nâng niu trên tay”. Lẽ nào không phải sao, lẽ nào anh không toàn tâm toàn ý chiều chuộng người mình muốn bảo vệ nhất sao? Nhưng suy cho cùng tất cả những gì anh có thể làm và những gì cô cần cách nhau quá xa.
Tình hình sức khỏe của mẹ không tốt. Giang Hải định khi quay lại Bắc Kinh sẽ bắt đầu tìm việc. Nhưng dường như lương của sinh viên mới tốt nghiệp không thể bằng thu nhập ở thị trường Móng Cái và Ðông Hưng. Năm ấy chú Hưng động viên anh học đại học. Không lâu trước đó khi gặp nhau, chú còn nói A Hải nên học cao. Nhưng qua giọng nói có thể cảm nhận được rằng chú đã nhiều tuổi, hy vọng có một người trẻ tuổi đáng tin cậy giúp đỡ mình.
Dường như không quá khó khăn để lựa chọn. Giang Hải không quá lưu luyến thành phố lớn xa hoa, đông đúc. Chỉ là bông hoa mà anh muốn hết lòng bảo vệ không thể sinh trưởng trên mảnh đất này.
Giang Hải lưỡng lự. Anh cứ nhớ đến đôi mắt ướt của Khởi San là không thể quyết đoán đưa ra quyết định. Đợt sóng này chưa yên, đợt sóng sau đã xô tới.
Anh quay lại Bắc Kinh không lâu, bỗng nhiên bị giáo viên hướng dẫn nói cạnh khóe về vấn đề nhân cách của anh, nói rằng du học sinh Việt Nam là Nguyễn Thanh Mai đã từng có quan hệ thân mật với anh chưa có chồng mà đã có con, Giang Hải phải đứng mũi chịu sào. Nếu không điều tra rõ chuyện này thì không thể bịt miệng thiên hạ, vô cũng bất lợi cho việc cử đi học thạc sĩ của Giang Hải. Giang Hải cảm ơn ý tốt của giáo viên, lạnh lùng nói: “Em không làm gì sai, cũng không có gì cần giải thích. Vốn dĩ em không muốn tranh giành, ai muốn đi thì đi”.
Sau khi biết chuyện này, ánh mắt của Khởi San cũng ẩn chứa sự nghi ngờ. Trước lời phủ nhận của Giang Hải, cô tỏ ra không hiểu, “Thế vì sao anh không giải thích với thầy giáo. Vì sao anh từ bỏ cơ hội cử đi học?”.
Giang Hải im lặng. Đây không phải là thời cơ tốt để hỏi Khởi San có rời khỏi Bắc Kinh với mình không.
“Có phải là cô ấy lại về Đồng Cảng cùng với anh không? Vì sao kỳ nghỉ nào cô ấy cũng theo anh về nhà?”. Khởi San rất đau khổ, “Em hận bản thân mình vì sao lại yếu ớt như vậy”.
“Em không ngờ lại làm liên lụy đến anh”, Nguyễn Thanh Mai rất áy náy. Bụng cô hơi nhô lên, mang thai ba tháng vẫn chưa ảnh hưởng nhiều đến dáng người mảnh khảnh của cô.
“Chuyện là thế nào vậy?”. Giang Hải lắc lắc chai bia trên tay, “Là thằng khốn nào không muốn nhận à?”.
Nguyễn Thanh Mai lắc đầu: “Hoàn toàn ngược lại. Anh ấy muốn ở bên em nhưng em không đồng ý, liền nói không phải là con anh ấy”.
“Nếu là vậy thì anh đưa em đến bệnh viện”.
Nguyễn Thanh Mai vẫn lắc đầu: “Em muốn sinh đứa bé này”.
Giang Hải không hiểu: “Phụ nữ các em đang nghĩ cái gì vậy?”.
“Người đó, anh ấy rất giống, rất giống lão quái...”. Nguyễn Thanh Mai ngồi dựa lưng vào Giang Hải, ngửa đầu ra sau, dựa vào vai anh, đôi mắt nhòa ướt.
“Em theo bọn anh đến Đồng Cảng nhiều lần như vậy rồi, vì sao chưa bao giờ nói với lão quái?”.
“Bọn em không giống nhau”, cô vừa khóc vừa nói, “Anh ấy sinh ra trong gia đình như thế nào. Còn em? Em là một đứa con riêng không được thừa nhận. Lão quái chưa bao giờ thích em. Em hà tất không tự lượng sức mình mà đi tranh giành cơ chứ? Anh cũng đừng nói với lão quái, được không?”.
“Nhưng người đó, suy cho cùng không phải là lão quái...”. Giang Hải vỗ vai Nguyễn Thanh Mai, “Đừng để một đứa trẻ phải gánh chịu lỗi lầm. Điều đó quá bất công với nó. Anh không hy vọng em gái mình đi sai đường”.
Nguyễn Thanh Mai khẽ cười: “Thế còn anh thì sao? Anh đã nói với Khởi San quyết định của mình chưa?”.
“Sao lại nói đến Khởi San, hình như em lúc nào cũng...”. Giang Hải chần chừ.
“Không thích cô ta, đúng không?”. Nguyễn Thanh Mai cười, “Bọn em thuộc loại vừa nhìn thấy nhau đã ghét nhau. Cô ta nghĩ rằng em quá vênh váo. Em thì thấy cô ta quá yếu đuối. Hơn nữa, em không hề coi cô ta là người bạn đời tương lai của anh. Em sẽ giải thích với cô ta chuyện mang thai. Nhưng...”, cô ngừng một lát, “Vì sao cô ta không tin anh? Bởi vì cô ta đã bắt đầu không tin mình. Trong khoảng thời gian cô ta trở lại Bắc Kinh dưỡng bệnh luôn có người quan tâm hỏi han”.
“Thừa nhận đi A Hải”, Nguyễn Thanh Mai đứng dậy và nói, “Hai người bọn anh quá khác nhau”.
Mẹ Giang Hải mất vào mùa đông. Anh Thành chạy ngược chạy xuôi giúp đỡ lo hậu sự. Anh thở dài: “Sau này anh em mình là người một nhà. Trước khi nhắm mắt xuôi tay, điều mà cô canh cánh nhất là muốn nhìn thấy cậu ổn định, thành gia lập nghiệp. Sao cậu không đưa bạn gái ở Bắc Kinh về gặp mẹ?”.
Giang Hải đánh trống lảng: “Em muốn về Đồng Cảng buôn bán”.
Anh Thành sững người, “Thế bạn gái của cậu thì sao?”.
Giang Hải cười: “Thế chị Trinh thì sao?”.
“Cậu thấy anh bây giờ làm việc gì cũng không lâu dài”. Anh Thành lắc đầu, “Người nhà cô ấy bắt cô ấy phải tránh xa anh cũng không sai. Bọn anh quá khác nhau”.
Lúc quay về Bắc Kinh cũng là lúc tuyết rơi. Khởi San đứng chờ ở dưới rất lâu, nhìn thấy bóng dáng Giang Hải từ phía xa đã chạy tới, ùa vào lòng anh. Cô khóc không thành tiếng: “Sau này anh chỉ có mình em thôi, chúng mình đừng cãi nhau nữa được không, được không anh”.
Quả thực anh chỉ có mình em nhưng ngoài anh ra, em còn có quá nhiều, quá nhiều thứ không thể rũ bỏ. Giang Hải không nói ra, chỉ có thể ôm cô thật chặt.
“Về Đồng Cảng cùng anh nhé”, anh nói.
“Vâng, em và anh đi thăm mộ bác”.
“Anh muốn nói là về làm việc, sống ở đó”.
Khởi San không hiểu, “Lẽ nào không thể ở lại Bắc Kinh sao, anh còn gì lưu luyến nữa?”.
Giang Hải nhận ra rằng lúc yếu đuối, mình đã đưa ra một giả thiết không thể thực hiện được. Anh vỗ vai Khởi San, “Chỉ nói thế thôi, coi như anh chưa nói gì”.
Mấy tháng sau đó là cãi và rồi lại làm lành không biết bao nhiều lần. Khi bạn hỏi, Giang Hải không biết phải trả lời như thế nào. Nếu nói hai chữ “chia tay” thì quá bình tĩnh thờ ơ. Nói “bọn mình không ở bên nhau nữa” thì quá chua xót, yếu đuối. Thế nên anh nói bọn mình không còn quan hệ gì nữa. Có đúng là vậy không? Quan hệ ấy không phải là một sợi dây tơ hồng có thể cắt đứt được. Nó đã ăn sâu, bám rễ vào sinh mạng của đối phương. Nếu phải cắt đi sẽ đau đớn vô cùng.
Nhưng ngoài cách nói như thế, chúng ta còn có thể làm gì được đây?
Anh điều chỉnh dây dàn rồi gật đầu với bạn, “Chúng mình cùng khớp lại một lần nhé”.
Giọng hát khàn khàn của các chàng trai vang lên:
Chúng ta đều là người phàm trần, sống trên thế gian, suốt ngày bôn ba lam lũ, không được nghỉ ngơi.
Nếu đã không phải là thần tiên thì khó tránh khỏi có tạp niệm, đạo nghĩa ở hai bên, chữ lợi đứng giữa.
Bao nhiêu nam tử hán nổi giận vì hồng nhan, bao nhiêu con chim phải lìa đàn.
Cuộc đời thật ngắn ngủi, hà tất phải khổ sở như thế, không còn người yêu nữa, biết kêu oan với ai?
Đã khi nào em thấy thế giới này thay đổi vì con người?
Có người tình trong mộng liệu đã được coi là có cả mùa xuân? [1].
[1] Lời bài hát Bài ca người phàm của ca sĩ Lư Tông Thịnh.
Bài hát kết thúc, ban nhạc chuẩn bị lên sân khấu biểu diễn. Ðúng lúc ấy cô gái vừa hát rời khỏi sân khấu. Một người bạn nói: “Mãn Tâm, cậu hát hay lắm, nhất định sẽ được giải! Hay là nghe xong bài biểu diễn cuối cùng rồi đi. Nghe nói lần này mời người ở ngoài chơi guitar, chơi rất hay”.
Cô gái mỉm cười: “Đều là chơi guitar để lấy lòng các cô gái như cậu thôi. Mình phải đi gấp, muộn buổi tập kịch rồi”.
Cô và Giang Hải đi lướt qua nhau trong khúc ngoặt tối tăm ấy, chạm vào cây guitar trên lưng anh khiến dây đàn rung lên khe khẽ. Giang Hải bất giác quay đầu lại, dáng vẻ mảnh mai của cô gái đã hòa vào ánh sáng ở lối ra, chỉ còn lại một đường sáng hẹp.
Anh bước về phía sân khấu. Ánh đèn, âm nhạc, tiếng vỗ tay vang dội. Đây là lần cuối cùng anh biểu diễn ở Bắc Kinh.
Giữa tiếng cười nói sôi nổi, bỗng nhiên anh cảm thấy cô đơn, nhớ lại giai điệu vừa vang vọng và tiếng hát trong trẻo lúc nãy:
Dẫu rằng trời đất không đo được khoảng cách của chúng ta
Dẫu rằng đã nói em không bận tâm nhưng lại không chịu từ bỏ
Có được tất cả, mất đi một chút cũng không nuối tiếc.
Mất anh nhưng lại mất đi dũng khí đối diện với sự cô độc.
Từng cho rằng sẽ không bao giờ rời xa, sau bao nhiêu chặng đường, hóa ra chỉ có một mình em[2].
[2] Lời bài hát Chỉ một mình em của ca sĩ Vương Phi.